[You must be registered and logged in to see this image.]
1) آرتروز، بيماري سالمندان است؟ نه! آرتروز سن و سال نمي‌شناسد. ضمن اين كه آرتروز (يا آرتريت) فقط يك نوع ندارد. بعضي انواعش در سالمندان شايع‌تر است (مانند استئوآرتريت) و بعضي در جوانان (مانند آرتريت جوانان.)
بعضي انواعش در زنان شايع‌تر است (مانند آرتريت روماتوئيد، فيبروميالژي و لوپوس) و بعضي در مردان (مانند نقرس و اسپونديليت آنكيلوزان.)
تازه، همان استئوآرتريت كه در سنين بالا شايع‌تر است و بيشترمان تا اسم آرتروز به گوشمان مي‌خورد ياد همان مي‌افتيم، بيش از نيمي از مبتلايانش زير 65 سالند.
2) پدربزرگ 70 سالگي را هم رد كرده؛ معلوم است كه بايد آرتروز بگيرد!
از كجا معلوم است؟! 30 درصد از سالمندان بالاي 70 سال، هيچ استئوآرتريتي در عكس مفاصلشان ديده نمي‌شود. اين را آمار كالج روماتولوژي آمريكا مي‌گويد كه كم و بيش قابل تعميم به بقيه جاهاي دنيا هم هست. تازه، آن 70 درصدي هم كه در عكس مفاصلشان علائم استئوآرتريت ديده مي‌شود، فقط 50 درصدشان درد مفاصل دارند.
3) آرتروز با سرما ايجاد مي‌شود و درمانش هم گرماست!
اگر اين‌طور بود، هيچ‌كس نبايد در مناطق گرمسيري آرتروز مي‌گرفت؛ در حالي كه خيلي‌ها در جاهاي گرم زندگي مي‌كنند و آرتروز هم مي‌گيرند. روماتولوژيست‌ها معقدند كه آب و هوا به تنهايي نه آرتريت را ايجاد مي‌كند، نه آن را درمان مي‌كند. البته گرما آرامش‌بخش است و از شدت بيماري‌هاي عضلاني اسكلتي مي‌كاهد؛ ولي اين حرف به آن معنا نيست كه سرما عامل آرتروز است و گرما هم درمانش.
4) ورزش، آرتروز را بدتر مي‌كند؟
برعكس! ورزش، كارايي و تحرك شما را بيشتر مي‌كند، وزنتان را تحت كنترل درمي‌آورد و عضلاتتان را تقويت مي‌كند تا حمايت عضلاني از مفاصلتان بيشتر شود؛ البته مشروط بر اين كه منظم و ملايم ورزش كنيد. بهترين و كم‌خطرترين ورزش‌ها هم اين دو موردند: پياده‌روي و شنا.
5) برو يك فكر اساسي به حال آرتروزت بكن و يك درمان قطعي برايش پيدا كن!
واقعيت اين است كه آرتروز را نمي‌شود يك‌بار و براي هميشه درمان كرد. آرتروز درمان قطعي ندارد ولي مي‌توان جلوي پيشرفتش را گرفت و علائمش را بهبود بخشيد. هر چه بيشتر آن را بشناسيد، بهتر مي‌توانيد با آن كنار بياييد و راحت‌تر مي‌توانيد آن را تحت كنترل خودتان درآوريد.
6) با اين غذاهايي كه تو مي‌خوري، معلوم است كه آرتروز مي‌گيري!
هيچ تحقيق مستندي وجود ندارد كه ارتباطي قطعي بين نوع تغذيه و آرتريت نشان بدهد. البته ممكن است شما بگوييد: «من به تجربه دريافته‌ام وقتي فلان غذا را مي‌خورم، حالم بدتر مي‌شود»؛ خب، طبيعتا عقل حكم مي‌كند كه شما به تجربه‌تان عمل كنيد و از آن غذاي خاص پرهيز كنيد. ولي حرف روماتولوژيست‌ها و متخصصان تغذيه همان است كه گفتم. ناگفته نماند كه هر چه رژيم غذايي‌تان سالم‌تر باشد، بهتر مي‌توانيد با اين بيماري و هر بيماري ديگري كنار بياييد. علتش هم روشن است: رژيم غذايي سالم، سيستم ايمني را تقويت مي‌كند و جلوي اضافه وزن را مي‌گيرد و اين‌طوري جلوي خيلي از بيماري‌ها گرفته مي‌شود. توصيه كلي متخصصان تغذيه به شما اين است كه از انواع ماهي، سبزي‌ها و ميوه‌هاي تازه مصرف كنيد و مخصوصا به گوجه‌فرنگي احترام بگذاريد!
7) ديروز كه اصلا مشكلي نداشتي؛ پس چرا امروز اين‌قدر مفاصلت درد مي‌كند؟!
تعجب نكنيد! آرتروز، روزهاي خوب و بد دارد و شدت و تناوبش هميشه در نوسان است؛ يعني ممكن است شما يك روز حالتان خوب باشد و يك روز، بد. اين قضيه آن‌قدر طبيعي و تكرار‌شونده است كه گاهي اطرافيان بيمار را به شك مي‌اندازد كه نكند اساسا اين بيماري زاييده ذهن طرف باشد!
8) پدربزرگ با اين آرتروزي كه دارد، چه كاري از دستش برمي‌آيد؟
خيلي كارها! اگرچه آرتروز محدوديت‌هايي را به بيمار تحميل مي‌كند ولي جلوي تمام توانايي‌هاي فيزيكي‌اش را نمي‌گيرد. حد معيني از كمك، البته مورد نياز است؛ ولي فراموش نكنيم كه بهترين كار اين است كه به بيمار اجازه بدهيم از حداكثر توانايي‌اش استفاده كند تا جلوي احساس ناتواني‌اش گرفته شود.
9) آرتروز درمان قطعي ندارد؛ پس بايد با آن سوخت و ساخت!
اگرچه آرتروز درمان قطعي ندارد، ولي با پيشرفت‌هايي كه در تشخيص و درمان اين بيماري اتفاق افتاده، خيلي كارها مي‌شود براي جلوگيري از پيشرفت آن انجام داد. ورزش، كنترل وزن، درمان‌هاي طبي و حتي جراحي مي‌تواند به بهبود علائم اين بيماري واقعا كمك كند.
دكتر محمد كياسالار
1) آرتروز، بيماري سالمندان است؟ نه! آرتروز سن و سال نمي‌شناسد. ضمن اين كه آرتروز (يا آرتريت) فقط يك نوع ندارد. بعضي انواعش در سالمندان شايع‌تر است (مانند استئوآرتريت) و بعضي در جوانان (مانند آرتريت جوانان.)
بعضي انواعش در زنان شايع‌تر است (مانند آرتريت روماتوئيد، فيبروميالژي و لوپوس) و بعضي در مردان (مانند نقرس و اسپونديليت آنكيلوزان.)
تازه، همان استئوآرتريت كه در سنين بالا شايع‌تر است و بيشترمان تا اسم آرتروز به گوشمان مي‌خورد ياد همان مي‌افتيم، بيش از نيمي از مبتلايانش زير 65 سالند.
2) پدربزرگ 70 سالگي را هم رد كرده؛ معلوم است كه بايد آرتروز بگيرد!
از كجا معلوم است؟! 30 درصد از سالمندان بالاي 70 سال، هيچ استئوآرتريتي در عكس مفاصلشان ديده نمي‌شود. اين را آمار كالج روماتولوژي آمريكا مي‌گويد كه كم و بيش قابل تعميم به بقيه جاهاي دنيا هم هست. تازه، آن 70 درصدي هم كه در عكس مفاصلشان علائم استئوآرتريت ديده مي‌شود، فقط 50 درصدشان درد مفاصل دارند.
3) آرتروز با سرما ايجاد مي‌شود و درمانش هم گرماست!
اگر اين‌طور بود، هيچ‌كس نبايد در مناطق گرمسيري آرتروز مي‌گرفت؛ در حالي كه خيلي‌ها در جاهاي گرم زندگي مي‌كنند و آرتروز هم مي‌گيرند. روماتولوژيست‌ها معقدند كه آب و هوا به تنهايي نه آرتريت را ايجاد مي‌كند، نه آن را درمان مي‌كند. البته گرما آرامش‌بخش است و از شدت بيماري‌هاي عضلاني اسكلتي مي‌كاهد؛ ولي اين حرف به آن معنا نيست كه سرما عامل آرتروز است و گرما هم درمانش.
4) ورزش، آرتروز را بدتر مي‌كند؟
برعكس! ورزش، كارايي و تحرك شما را بيشتر مي‌كند، وزنتان را تحت كنترل درمي‌آورد و عضلاتتان را تقويت مي‌كند تا حمايت عضلاني از مفاصلتان بيشتر شود؛ البته مشروط بر اين كه منظم و ملايم ورزش كنيد. بهترين و كم‌خطرترين ورزش‌ها هم اين دو موردند: پياده‌روي و شنا.
5) برو يك فكر اساسي به حال آرتروزت بكن و يك درمان قطعي برايش پيدا كن!
واقعيت اين است كه آرتروز را نمي‌شود يك‌بار و براي هميشه درمان كرد. آرتروز درمان قطعي ندارد ولي مي‌توان جلوي پيشرفتش را گرفت و علائمش را بهبود بخشيد. هر چه بيشتر آن را بشناسيد، بهتر مي‌توانيد با آن كنار بياييد و راحت‌تر مي‌توانيد آن را تحت كنترل خودتان درآوريد.
6) با اين غذاهايي كه تو مي‌خوري، معلوم است كه آرتروز مي‌گيري!
هيچ تحقيق مستندي وجود ندارد كه ارتباطي قطعي بين نوع تغذيه و آرتريت نشان بدهد. البته ممكن است شما بگوييد: «من به تجربه دريافته‌ام وقتي فلان غذا را مي‌خورم، حالم بدتر مي‌شود»؛ خب، طبيعتا عقل حكم مي‌كند كه شما به تجربه‌تان عمل كنيد و از آن غذاي خاص پرهيز كنيد. ولي حرف روماتولوژيست‌ها و متخصصان تغذيه همان است كه گفتم. ناگفته نماند كه هر چه رژيم غذايي‌تان سالم‌تر باشد، بهتر مي‌توانيد با اين بيماري و هر بيماري ديگري كنار بياييد. علتش هم روشن است: رژيم غذايي سالم، سيستم ايمني را تقويت مي‌كند و جلوي اضافه وزن را مي‌گيرد و اين‌طوري جلوي خيلي از بيماري‌ها گرفته مي‌شود. توصيه كلي متخصصان تغذيه به شما اين است كه از انواع ماهي، سبزي‌ها و ميوه‌هاي تازه مصرف كنيد و مخصوصا به گوجه‌فرنگي احترام بگذاريد!
7) ديروز كه اصلا مشكلي نداشتي؛ پس چرا امروز اين‌قدر مفاصلت درد مي‌كند؟!
تعجب نكنيد! آرتروز، روزهاي خوب و بد دارد و شدت و تناوبش هميشه در نوسان است؛ يعني ممكن است شما يك روز حالتان خوب باشد و يك روز، بد. اين قضيه آن‌قدر طبيعي و تكرار‌شونده است كه گاهي اطرافيان بيمار را به شك مي‌اندازد كه نكند اساسا اين بيماري زاييده ذهن طرف باشد!
8) پدربزرگ با اين آرتروزي كه دارد، چه كاري از دستش برمي‌آيد؟
خيلي كارها! اگرچه آرتروز محدوديت‌هايي را به بيمار تحميل مي‌كند ولي جلوي تمام توانايي‌هاي فيزيكي‌اش را نمي‌گيرد. حد معيني از كمك، البته مورد نياز است؛ ولي فراموش نكنيم كه بهترين كار اين است كه به بيمار اجازه بدهيم از حداكثر توانايي‌اش استفاده كند تا جلوي احساس ناتواني‌اش گرفته شود.
9) آرتروز درمان قطعي ندارد؛ پس بايد با آن سوخت و ساخت!
اگرچه آرتروز درمان قطعي ندارد، ولي با پيشرفت‌هايي كه در تشخيص و درمان اين بيماري اتفاق افتاده، خيلي كارها مي‌شود براي جلوگيري از پيشرفت آن انجام داد. ورزش، كنترل وزن، درمان‌هاي طبي و حتي جراحي مي‌تواند به بهبود علائم اين بيماري واقعا كمك كند.
دكتر محمد كياسالار