جشن سیزده بدر، قدیمیترین جشن زنده جهان،جشن درآغوش طبیعت گذراندن، جشن سبزه گره زدن و آرزو نمودن، جشن شوخی و جوک، جشن جنبش و حرکت، آخرین جشن از جشنهای نوروزی.
سیزده بدر، خداحافظی با نوروز
با برگزاری سیزده به در جشن های نوروز ایرانی ها برای سال نو هم تمام می شود. آنها این روز را در دامن طبیعت و در کنار شکوفه درختان و سبزه هایی که کم کم دارند سر از زمین در می آورند می گذرانند. درباره چرایی وجود مراسم سیزده بدر دو نظر وجود دارد. بسیاری برگزاری این مراسم در سیزدهمین روز سال نو را برای گذراندن نحصی سیزده می دانند.
ایرانیان غم و غصه و خمودگی را در این روز ناپسند می دانستند و همگی با پناه بردن به طبیعت می خواستند سیزده بدر را هر چه زودتر پایان رسانده و به زندگی عادی خود بازگردند. یکی از مهمترین کارهای صبح روز سیزده، به آب سپردن سبزه عید بود. این سبزه که بنا به اعتقاد عامه، تمام شر و بدی را از خانه گرفته بود را به آب روان می انداختند و دو مرتبه از روی جوی آب میپریدند و اعتقاد داشتند که ناراحتی ها و مشکلات خانه با این سبزه از آنها دور می شود.
این دسته می گویند اگر قصد مسافرت دارید پـیش از سیزده سفر نکنید. روز چهاردهم سفر کردن خیر است. یا اینکه روز سیزده کار کردن نحس است. به علاوه نحس و ناخوشایند بودن عدد ۱۳ و دوری کردن از آن، در بسیاری از کشورها، باوری کهن است. برای مثال مسیحیان هیچ گاه سیزده نفره بر سر یک سفره، غذا نمی‌خورند.
بعضی نظر دیگری دارند و آن را روز خیر و برکت می دانستند. سیزده هر ماه "تیر روز" نام دارد و سیزده فروردین متعلق به تیر ایزد باران است. مردم به طبیعت می روند و از خدای باران طلب سالی پر باران و برکت می کنند. آنها سبزه خود را در آب روان می اندازند و سبزی و سرزندگی خود را به او تقدیم می کنند.
پیک نیک اجباری
جمعیت تهران آنقدر زیاد شده که مردم گاهی در کنار اتوبان ها و زیر سایه تک درختی می نشینند و سیزده را در می کنند. پارک ها نصیب خانواده های سحر خیز تر می شود. آنها حاضر نیستند در آخرین روز تعطیلات ترافیک خروجی های تهران را تحمل کنند و به کوه و کمر بروند.
خانواده ها توپ و یا وسیله هایی برای بازی می آورند و سرگرم می شوند. سیزده بدر تنها روزی است که اکثر جوان ها با خانواده هایشان به تفریح می روند. پرخوری از دیگر تفریحات سیزده بدر است. آجیل هایی که برای عید دیدنی خریده شده بود و همینطور میوه ها و شیرینی ها و خلاصه هر چیزی که در خانه مانده باشد در سیزده بدر خورده می شود. پرخوری ها تا جایی ادامه دارد که گاهی با دل درد همراه می شود.
سبزه گره زدن
گره زدن سبزه ریشه در تاریخ دارد می گویند در ایران باستان می گویند کیومرث که در ایران اولین بشر است یک دختر و پیر دوقلو داشت که می خواستند با هم ازدواج کنند. چون هیچ مراسمی برای ازدواج وجود نداشت دو شاخه نازک درخت را به هم تابیدند. امروز هم بر اساس این افسانه در پایان سیزده بدر قبل از غروب آفتاب، پس از نیت کردن سبزه گره می زنند و معتقدند زمانی که آن گره باز شود مشکلی از زندگیشان حل خواهد شد.
در قدیم رسم بود سیزده بدر دخترهای دم بخت، برای پیدا کردن شوهر و باز شدن بختشان سبزه گره می زدند و معتقد بودند که تا سیزده بدر آینده حاجت آنها روا خواهد شد. به شرط این که این ذکر را در حین انجام گره زنی گفته باشند: «سیزه به در، سال دیگر، خانه شوهر، بچه به بر.»
البته گره زدن سبزه تنها به این آرزو اختصاص ندارد. هر کس برای آرزوهای خودش می تواند این کار را بکند. می گویند در صورتی آرزوی گره زننده سبزه برآورده می شود و شانس با کسی است که ناخودآگاه یک ساقه نر را با ساقه ماده گره بزند. ار ساقه نازک سبزه پاره شود آرزو برآورده نمی شود. تمام دلهره گره زننده ها در این است که مبادا ساقه پاره شود.
دروغ سیزده یا اول آوریل
دروغ سیزده بهانه ای برای سرگرمی و خندیدن در این روز است که اتفاقا یکی از شباهت های فرهنگ ایرانی با فرهنگ های دیگر است.
دروغ های روز اول آوریل مانند همین دروغ ها و شوخی های سیزده بدر است. روز اول آوریل، هر چهار سال یکبار مصادف با روز سیزده فروردین است و سه سال دیگر مصادف با ۱۲ فروردین.
اول آوریل در اساطیر روم باستان مصادف است با روز رستاخیز آتیس الهه تبسم. شاد بودن و خندیدن در این روز مرسوم است. آمریکایی ها در روز اول آوریل از روش های مختلف و گاهی عجیب و غریبی برای دست انداختن دیگران و شوخی کردن با آنان استفاده می کنند.
بریتانیایی ها می گویند که بدشانسی نصیب کسی خواهد شد که بخواهد در بعد از ظهر روز اول آوریل کسی را دست بیندازد، زیرا در آن ساعات دیگر مردم نسبت به اینگونه شوخی ها آمادگی پیدا کرده اند.
در هند، یک روز قبل از اول آوریل جشن هولی برگزار می شود که در آن مردم بر روی همدیگر رنگ می پاشند و شادی می کنند. در روز اول آوریل، مردم پرتغال بر روی همدیگر آرد می پاشند.
مردم فرانسه، روز اول آوریل را روز ماهی می نامند. کودکان و نوجوانان فرانسوی در این روز، بر پشت دیگران کاغذی می چسپانند که بر روی آن تصویر نوعی ماهی که زود به دام می افتد کشیده شده است. منظور از این کار، این است که فردی که کاغذ به او چسپانده شده مثل همان ماهی، زود به دام می افتد.
روز طبیعت فراموش شده
سیزده بدر روز طبیعت است اما اگر روز چهاردهم فروردین سری به پارک ها و یا فضای سبز اطراف شهر ها بزنید متوجه می شوید که سیزدهم فروردین هر روزی می تواند باشد جز طبیعت. مردمی که از صبح از خانه بیرون آمده اند آنقدر زباله و آشغال از خودشان در طبیعت به جا گذاشته اند و همه جا را کصیف کرده اند که باور کردنی نیست. در سال های اخیر انجمن های حمایت از محیط زیست برای رفع این مشکل اقداماتی کرده اند اما هنوز راه به جایی نبرده اند.
منبع:khorsand.org
[You must be registered and logged in to see this image.]
سیزده بدر، خداحافظی با نوروز
با برگزاری سیزده به در جشن های نوروز ایرانی ها برای سال نو هم تمام می شود. آنها این روز را در دامن طبیعت و در کنار شکوفه درختان و سبزه هایی که کم کم دارند سر از زمین در می آورند می گذرانند. درباره چرایی وجود مراسم سیزده بدر دو نظر وجود دارد. بسیاری برگزاری این مراسم در سیزدهمین روز سال نو را برای گذراندن نحصی سیزده می دانند.
ایرانیان غم و غصه و خمودگی را در این روز ناپسند می دانستند و همگی با پناه بردن به طبیعت می خواستند سیزده بدر را هر چه زودتر پایان رسانده و به زندگی عادی خود بازگردند. یکی از مهمترین کارهای صبح روز سیزده، به آب سپردن سبزه عید بود. این سبزه که بنا به اعتقاد عامه، تمام شر و بدی را از خانه گرفته بود را به آب روان می انداختند و دو مرتبه از روی جوی آب میپریدند و اعتقاد داشتند که ناراحتی ها و مشکلات خانه با این سبزه از آنها دور می شود.
این دسته می گویند اگر قصد مسافرت دارید پـیش از سیزده سفر نکنید. روز چهاردهم سفر کردن خیر است. یا اینکه روز سیزده کار کردن نحس است. به علاوه نحس و ناخوشایند بودن عدد ۱۳ و دوری کردن از آن، در بسیاری از کشورها، باوری کهن است. برای مثال مسیحیان هیچ گاه سیزده نفره بر سر یک سفره، غذا نمی‌خورند.
بعضی نظر دیگری دارند و آن را روز خیر و برکت می دانستند. سیزده هر ماه "تیر روز" نام دارد و سیزده فروردین متعلق به تیر ایزد باران است. مردم به طبیعت می روند و از خدای باران طلب سالی پر باران و برکت می کنند. آنها سبزه خود را در آب روان می اندازند و سبزی و سرزندگی خود را به او تقدیم می کنند.
پیک نیک اجباری
جمعیت تهران آنقدر زیاد شده که مردم گاهی در کنار اتوبان ها و زیر سایه تک درختی می نشینند و سیزده را در می کنند. پارک ها نصیب خانواده های سحر خیز تر می شود. آنها حاضر نیستند در آخرین روز تعطیلات ترافیک خروجی های تهران را تحمل کنند و به کوه و کمر بروند.
خانواده ها توپ و یا وسیله هایی برای بازی می آورند و سرگرم می شوند. سیزده بدر تنها روزی است که اکثر جوان ها با خانواده هایشان به تفریح می روند. پرخوری از دیگر تفریحات سیزده بدر است. آجیل هایی که برای عید دیدنی خریده شده بود و همینطور میوه ها و شیرینی ها و خلاصه هر چیزی که در خانه مانده باشد در سیزده بدر خورده می شود. پرخوری ها تا جایی ادامه دارد که گاهی با دل درد همراه می شود.
سبزه گره زدن
گره زدن سبزه ریشه در تاریخ دارد می گویند در ایران باستان می گویند کیومرث که در ایران اولین بشر است یک دختر و پیر دوقلو داشت که می خواستند با هم ازدواج کنند. چون هیچ مراسمی برای ازدواج وجود نداشت دو شاخه نازک درخت را به هم تابیدند. امروز هم بر اساس این افسانه در پایان سیزده بدر قبل از غروب آفتاب، پس از نیت کردن سبزه گره می زنند و معتقدند زمانی که آن گره باز شود مشکلی از زندگیشان حل خواهد شد.
در قدیم رسم بود سیزده بدر دخترهای دم بخت، برای پیدا کردن شوهر و باز شدن بختشان سبزه گره می زدند و معتقد بودند که تا سیزده بدر آینده حاجت آنها روا خواهد شد. به شرط این که این ذکر را در حین انجام گره زنی گفته باشند: «سیزه به در، سال دیگر، خانه شوهر، بچه به بر.»
البته گره زدن سبزه تنها به این آرزو اختصاص ندارد. هر کس برای آرزوهای خودش می تواند این کار را بکند. می گویند در صورتی آرزوی گره زننده سبزه برآورده می شود و شانس با کسی است که ناخودآگاه یک ساقه نر را با ساقه ماده گره بزند. ار ساقه نازک سبزه پاره شود آرزو برآورده نمی شود. تمام دلهره گره زننده ها در این است که مبادا ساقه پاره شود.
دروغ سیزده یا اول آوریل
دروغ سیزده بهانه ای برای سرگرمی و خندیدن در این روز است که اتفاقا یکی از شباهت های فرهنگ ایرانی با فرهنگ های دیگر است.
دروغ های روز اول آوریل مانند همین دروغ ها و شوخی های سیزده بدر است. روز اول آوریل، هر چهار سال یکبار مصادف با روز سیزده فروردین است و سه سال دیگر مصادف با ۱۲ فروردین.
اول آوریل در اساطیر روم باستان مصادف است با روز رستاخیز آتیس الهه تبسم. شاد بودن و خندیدن در این روز مرسوم است. آمریکایی ها در روز اول آوریل از روش های مختلف و گاهی عجیب و غریبی برای دست انداختن دیگران و شوخی کردن با آنان استفاده می کنند.
بریتانیایی ها می گویند که بدشانسی نصیب کسی خواهد شد که بخواهد در بعد از ظهر روز اول آوریل کسی را دست بیندازد، زیرا در آن ساعات دیگر مردم نسبت به اینگونه شوخی ها آمادگی پیدا کرده اند.
در هند، یک روز قبل از اول آوریل جشن هولی برگزار می شود که در آن مردم بر روی همدیگر رنگ می پاشند و شادی می کنند. در روز اول آوریل، مردم پرتغال بر روی همدیگر آرد می پاشند.
مردم فرانسه، روز اول آوریل را روز ماهی می نامند. کودکان و نوجوانان فرانسوی در این روز، بر پشت دیگران کاغذی می چسپانند که بر روی آن تصویر نوعی ماهی که زود به دام می افتد کشیده شده است. منظور از این کار، این است که فردی که کاغذ به او چسپانده شده مثل همان ماهی، زود به دام می افتد.
روز طبیعت فراموش شده
سیزده بدر روز طبیعت است اما اگر روز چهاردهم فروردین سری به پارک ها و یا فضای سبز اطراف شهر ها بزنید متوجه می شوید که سیزدهم فروردین هر روزی می تواند باشد جز طبیعت. مردمی که از صبح از خانه بیرون آمده اند آنقدر زباله و آشغال از خودشان در طبیعت به جا گذاشته اند و همه جا را کصیف کرده اند که باور کردنی نیست. در سال های اخیر انجمن های حمایت از محیط زیست برای رفع این مشکل اقداماتی کرده اند اما هنوز راه به جایی نبرده اند.
منبع:khorsand.org
[You must be registered and logged in to see this image.]
