نگاه بديع به فقه

رسول منتجب نيا

به تعبير حضرت امام آيت الله العظمي منتظري(ره) فقيهي عاليقدر و مجاهدي بزرگوار و نستوه بودند و قطعاً جزء مراجع عظيم الشأن و طراز اول شيعيان محسوب مي شدند. ايشان از فقهاي بزرگ و مجتهدان صاحب نظر و صاحب مبنا بودند. داراي ديدگاه و تفکر فقه حکومتي و نظام يافته بودند. ايشان فقه را مجموعه يي که در آن به همه نيازهاي جوامع بشري پاسخ داده مي شود مي دانستند که داراي نظام هاي سياسي، فرهنگي، اقتصادي و اجتماعي است و مسائل حکومتي را منطبق با ديدگاه حضرت امام و انديشه انتخاباتي و انديشه يي که در فرمايشات امام و در قانون اساسي متبلور شده و از آيات قرآن و روايات اهل بيت استنباط مي کردند. ديدگاه فقهي و اصولي ايشان و حتي نظرات فلسفي و تفسيري ايشان، نگاه ايشان به نهج البلاغه، نگاه بديع، جديد و عميقي بود. بنابراين در زمينه علمي داراي مقامي بسيار عالي و ممتاز بودند. نوشته هاي ايشان، آثار ارزشمندي که از ايشان در زمينه علوم مختلف باقي مانده است و همين طور شاگردان فاضل و بزرگواري که در درس ايشان پرورش يافته اند، خود شاهد و گواه روشني بر اين ادعاست. مرحوم آيت الله العظمي منتظري(ره) از لحظه اول قيام حضرت امام(ره) همچون بازويي پرتوان، دراختيار امام بودند و به صورت مشاوري امين و يار و ناصري قدرتمند، امام را حمايت مي کردند و در آن زماني که رژيم ستمشاهي سوءقصدي نسبت به حضرت امام در سر پروراند، مرحوم آيت الله العظمي منتظري(ره) با همراهي جمعي ديگر از علماي حوزه، نامه 12 امضايي را مبني بر مرجعيت حضرت امام به امضا رساندند و در واقع علاوه بر تاييد علمي و اجتهادي حضرت امام، از جان امام محافظت و صيانت کردند. مرحوم آيت الله العظمي منتظري(ره) از روزهاي نخستين حرکت اسلامي با شجاعت و شهامت در برابر رژيم پهلوي ايستاد و در سخنراني ها، خطبه هاي جمعه، بيانيه ها و در ميان درس فقه و اصول، به شدت به رژيم حمله و اعتراض و مبارزان، زنداني ها و تبعيدي ها و طلاب انقلابي را حمايت کرد تا زماني که ايشان را تبعيد کردند. سال ها در تبعيد و در گوشه سلول انفرادي و بندهاي عمومي زندان به مبارزه خود ادامه داد. حتي در زندان هم از تدريس و پرورش شاگردان کوتاهي نمي کرد و تا پيروزي انقلاب اسلامي در کنار امام و در خدمت مردم بود و انقلاب با مجاهدت و همت حضرت امام و مجاهدات و همکاري علما و انقلابيون به پيروزي رسيد. پس از پيروزي انقلاب، ايشان در شوراي انقلاب و سپس در مجلس خبرگان به ساختار نظام پرداخت و تلاش هاي زيادي براي اداره کشور و تصويب قانون اساسي و ساير بخش هاي نظام اعمال کرد. مرحوم آيت الله العظمي منتظري(ره) در انقلاب و نظام جمهوري اسلامي سهم بسزايي را ايفا کرد و نقش بسيار موثري داشت و به نظر من، نظام و انقلاب و ملت ما، به شدت مديون و مرهون بزرگاني چون آيت الله العظمي منتظري است. در درس مرحوم آيت الله العظمي منتظري نيز شاگردان مبرز، مجتهدان و فضلاي بنامي پرورش يافتند و امروز هر کدام از آنها منشاء آثار و برکاتي هستند. يکي از افتخارات مرحوم آيت الله العظمي منتظري(ره) شهادت شهيد بزرگوار مرحوم حجت الاسلام والمسلمين محمد منتظري است که از شهداي 72 تن در دفتر حزب جمهوري اسلامي بود و از چهره هاي شاخص و سابقه دار در انقلاب و از نيروهاي صاحب نظر، شجاع و توانمند محسوب مي شد. شهادت حجت الاسلام والمسلمين محمد منتظري يکي از سندهاي افتخار نظام و افتخارات بيت شريف آقاي منتظري محسوب مي شود.