[You must be registered and logged in to see this image.]
نام فارسي : شب بو
نام علمي : Matthiola spp
نام انگليسي : Stock
نام فارسي : شب بو
نام علمي : Matthiola spp
نام انگليسي : Stock
اين گياه از خانواده شب بو CRUCIFERAE بوده، داراي گونههاي يكساله و چندساله است كه بصورت يكساله يا دو ساله بكار ميروند. گونه M . incana در گلكاري مورد استفاده قرار ميگيرد.
گونه M. bicornis (evening stock) داراي گلهاي كم پر و خوشههاي كم گل به رنگ بنفش كمرنگ و به هنگام شب بسيار معطر است. ارتفاع آن به 45 ـ 30 سانتيمتر ميرسد.
گونه M. incana (week stock ـ (ten
براي گلكاري در ايام نوروز مورد استفاده قرار ميگيرد. داراي واريتههاي پاكوتاه و بلند ميباشد كه نوع كوتاه آنرا شب بو مجلسي مي نامند.
ارتفاع نوع پا بلند 75 ـ 30 سانتيمتر و نوع پا كوتاه 20 ـ 15 سانتيمتر است.
گلها : كم پر يا پرپر كه در يك يا چند گل آذين خوشه افراشته قرار گرفتهاند و به رنگهاي صورتي، سفيد، قرمز لاكي، بنفش كمرنگ، عنابي روشن، زرد كمرنگ مايل به شيري ديده ميشوند. انواع پرپر معمولاً بذر نميدهند و تك شاخه هستند.
برگها : باريك و نيزهاي ، به رنگ سبز – خاكستري هستند.
ميوه : خورجين
زمان گلدهي : بسته به زمان و محل كاشت بذر ميتوان در هر فصلي از سال آن را به گل نشاند ولي زمان گلدهي اصلي آن در تهران اواخر اسفند تا اواسط فصل بهار است.
ازدياد : به منظور استفاده از گل در اوايل فروردين ماه بذور را اواخر تابستان و يا اواخر پائيز مي كارند. در مناطقي كه داراي تابستان خنك هستند ميتوان بذر شببو را اوايل بهار در خزانه كاشت كه گلها اوايل تابستان تا اوايل پائيز مرتباً ظاهر ميشوند.
فاصله كاشت : براي نوع پاكوتاه 20 ـ 15 سانتيمتر يعني حدود 40 بوته در هر متر مربع و براي نوع پا بلند 30 ـ 25 سانتيمتر يعني حدود 25 بوته در هر متر مربع مناسب است
نيازهاي زيستمحيطي :
براي گلدهي مناسب بايد در محلي كه داراي آفتاب كامل، خاك حاصلخيزو مرطوب با زهكشي خوب و هواي خنك باشد كاشته شود. نسبت به سرما نيمه مقاوم بوده و تا دماي 5 ـ درجه سانتيگراد را تحمل ميكند.
اين گياه اگر هنگام رشد، قبل از گلدهي بيش از 6 ساعت در هر روز در دماي بالاتر از 18 درجه سانتيگراد قرار گيرد گل نخواهد داد. بهترين دماي شب هنگام براي گلدهي بهتر آن 4 ـ 2 درجه سانتيگراد است.
كاربرد :
بعنوان گل بريده، گلداني و گل زينتي براي كاشت در حاشيه ها و تپههاي گل و ايجاد زمينه رنگي در بهار در پاركها مورد استفاده قرار ميگيرد.
معمولاً انواع كم پر براي كاشت در حاشيهها و انواع پر پر براي كاشت گلداني و گل بريده كاربرد دارند.
گونههاي پاكوتاه (شب بومجلسي) براي كاشت روي تپههاي گل و جلوي حاشيهها مناسبند و بايد بصورت متراكم كاشته شوند تا نماي خوبي پيدا كنند.
گونههاي پا بلند را در مكانهاي محفوظ از باد ميتوان در رديفهاي پشتي حاشيهها و يا براي ايجاد دورنماي رنگين در سطح چمنكاريها استفاده نمود.
اصولاً كاشت تودهاي گلها بهتر است بصورت تك رنگ صورت گيرد و اگر تركيب رنگها مورد نظر بود با ايجاد نوارهاي رنگين ميتوان يك هماهنگي و هارموني مناسب بوجود آورد.
گل شب بو براي كاشت در گلجايهايي كه روي زمين و يا كنار پلهها قرار ميگيرند نيز مناسب است. شببوي پابلند را در قسمت وسط گلجاي و شببوي پاكوتاه را در حاشيه گلجاي ميكارند.
آفات و بيماريهاي شببو
از آفات قابل ذكر شببو ميتوان شته را نام برد :
1ـ شته
اين گل بيش از ساير گلها در معرض حمله شته قرار ميگيرد، اين آفت با مكيدن شيره گياه باعث ضعيف شدن بوته و خراب شدن برگهاي آن ميشود.
به محض مشاهده آفت (قبل از اينكه زياد شوند) و يا براي پيشگيري از ابتلاء از اوايل پائيز تا موقع گل دادن بوتهها را بايد هر دو هفته يكبار با محلول يك تا يك و نيم درهزار مالاتيون سيا ناميد و يا ديازينون سمپاشي نمود.
البته شستشوي برگهاي آلوده به شته توسط آب نيز موثر است.
براي پيشگيري از ابتلا به بيماريهاي قارچي بايد از تداوم رطوبت بالاي خاك جلوگيري نمود، موارد ذيل در اين گياه متداول است:
1ـ سفيدك داخلي (دروغي) شب بو Peronospora parasitica
ابتدا از سطح فوقاني برگها لكههاي زرد پيدا ميشود، سپس در پشت همين لكهها در سطح زيرين برگها پوشش خاكستري مايل به سفيد بوجود ميآيد. اين قارچ ساقه گلها را نيز مورد حمله قرار ميدهد. ساقههاي مبتلا اغلب به شدت كج شده و رشد گل ها با اشكال روبرو ميشود. لكههاي زرد روي برگها سرانجام قهوهاي رنگ ميشوند.
براي مبارزه بوتهها را درچند نوبت با قارچكش زينب سمپاشي ميكنند. اگر تعداد بوتههاي آلوده كم است آنها را از خاك خارج نموده و ميسوزانند.
2ـ زنگ شب بو Puccinia trabutii Roum
ابتدا در سطح برگها لكههاي مدور يا بيضي سفيد يا زرد نمايان ميشود و بعد از مدتي در سطح زيرين برگ اپيدرم پاره شده و اسپورهاي قارچ نمايان ميشوند. برگهايي كه در حال خشك شدن هستند بيشتر مورد حمله اين قارچ قرار ميگيرند.
براي مبارزه شيميايي به محض ظهور علائم بيماري بوتهها را با قارچ كش زينب به نسبت دو در هزار سمپاشي شوند.
روش ديگر مبارزه در آوردن بوتههاي آلوده و سوزاندن آنهاست.
نام فارسي : شب بو
نام علمي : Matthiola spp
نام انگليسي : Stock
نام فارسي : شب بو
نام علمي : Matthiola spp
نام انگليسي : Stock
اين گياه از خانواده شب بو CRUCIFERAE بوده، داراي گونههاي يكساله و چندساله است كه بصورت يكساله يا دو ساله بكار ميروند. گونه M . incana در گلكاري مورد استفاده قرار ميگيرد.
گونه M. bicornis (evening stock) داراي گلهاي كم پر و خوشههاي كم گل به رنگ بنفش كمرنگ و به هنگام شب بسيار معطر است. ارتفاع آن به 45 ـ 30 سانتيمتر ميرسد.
گونه M. incana (week stock ـ (ten
براي گلكاري در ايام نوروز مورد استفاده قرار ميگيرد. داراي واريتههاي پاكوتاه و بلند ميباشد كه نوع كوتاه آنرا شب بو مجلسي مي نامند.
ارتفاع نوع پا بلند 75 ـ 30 سانتيمتر و نوع پا كوتاه 20 ـ 15 سانتيمتر است.
گلها : كم پر يا پرپر كه در يك يا چند گل آذين خوشه افراشته قرار گرفتهاند و به رنگهاي صورتي، سفيد، قرمز لاكي، بنفش كمرنگ، عنابي روشن، زرد كمرنگ مايل به شيري ديده ميشوند. انواع پرپر معمولاً بذر نميدهند و تك شاخه هستند.
برگها : باريك و نيزهاي ، به رنگ سبز – خاكستري هستند.
ميوه : خورجين
زمان گلدهي : بسته به زمان و محل كاشت بذر ميتوان در هر فصلي از سال آن را به گل نشاند ولي زمان گلدهي اصلي آن در تهران اواخر اسفند تا اواسط فصل بهار است.
ازدياد : به منظور استفاده از گل در اوايل فروردين ماه بذور را اواخر تابستان و يا اواخر پائيز مي كارند. در مناطقي كه داراي تابستان خنك هستند ميتوان بذر شببو را اوايل بهار در خزانه كاشت كه گلها اوايل تابستان تا اوايل پائيز مرتباً ظاهر ميشوند.
فاصله كاشت : براي نوع پاكوتاه 20 ـ 15 سانتيمتر يعني حدود 40 بوته در هر متر مربع و براي نوع پا بلند 30 ـ 25 سانتيمتر يعني حدود 25 بوته در هر متر مربع مناسب است
نيازهاي زيستمحيطي :
براي گلدهي مناسب بايد در محلي كه داراي آفتاب كامل، خاك حاصلخيزو مرطوب با زهكشي خوب و هواي خنك باشد كاشته شود. نسبت به سرما نيمه مقاوم بوده و تا دماي 5 ـ درجه سانتيگراد را تحمل ميكند.
اين گياه اگر هنگام رشد، قبل از گلدهي بيش از 6 ساعت در هر روز در دماي بالاتر از 18 درجه سانتيگراد قرار گيرد گل نخواهد داد. بهترين دماي شب هنگام براي گلدهي بهتر آن 4 ـ 2 درجه سانتيگراد است.
كاربرد :
بعنوان گل بريده، گلداني و گل زينتي براي كاشت در حاشيه ها و تپههاي گل و ايجاد زمينه رنگي در بهار در پاركها مورد استفاده قرار ميگيرد.
معمولاً انواع كم پر براي كاشت در حاشيهها و انواع پر پر براي كاشت گلداني و گل بريده كاربرد دارند.
گونههاي پاكوتاه (شب بومجلسي) براي كاشت روي تپههاي گل و جلوي حاشيهها مناسبند و بايد بصورت متراكم كاشته شوند تا نماي خوبي پيدا كنند.
گونههاي پا بلند را در مكانهاي محفوظ از باد ميتوان در رديفهاي پشتي حاشيهها و يا براي ايجاد دورنماي رنگين در سطح چمنكاريها استفاده نمود.
اصولاً كاشت تودهاي گلها بهتر است بصورت تك رنگ صورت گيرد و اگر تركيب رنگها مورد نظر بود با ايجاد نوارهاي رنگين ميتوان يك هماهنگي و هارموني مناسب بوجود آورد.
گل شب بو براي كاشت در گلجايهايي كه روي زمين و يا كنار پلهها قرار ميگيرند نيز مناسب است. شببوي پابلند را در قسمت وسط گلجاي و شببوي پاكوتاه را در حاشيه گلجاي ميكارند.
آفات و بيماريهاي شببو
از آفات قابل ذكر شببو ميتوان شته را نام برد :
1ـ شته
اين گل بيش از ساير گلها در معرض حمله شته قرار ميگيرد، اين آفت با مكيدن شيره گياه باعث ضعيف شدن بوته و خراب شدن برگهاي آن ميشود.
به محض مشاهده آفت (قبل از اينكه زياد شوند) و يا براي پيشگيري از ابتلاء از اوايل پائيز تا موقع گل دادن بوتهها را بايد هر دو هفته يكبار با محلول يك تا يك و نيم درهزار مالاتيون سيا ناميد و يا ديازينون سمپاشي نمود.
البته شستشوي برگهاي آلوده به شته توسط آب نيز موثر است.
براي پيشگيري از ابتلا به بيماريهاي قارچي بايد از تداوم رطوبت بالاي خاك جلوگيري نمود، موارد ذيل در اين گياه متداول است:
1ـ سفيدك داخلي (دروغي) شب بو Peronospora parasitica
ابتدا از سطح فوقاني برگها لكههاي زرد پيدا ميشود، سپس در پشت همين لكهها در سطح زيرين برگها پوشش خاكستري مايل به سفيد بوجود ميآيد. اين قارچ ساقه گلها را نيز مورد حمله قرار ميدهد. ساقههاي مبتلا اغلب به شدت كج شده و رشد گل ها با اشكال روبرو ميشود. لكههاي زرد روي برگها سرانجام قهوهاي رنگ ميشوند.
براي مبارزه بوتهها را درچند نوبت با قارچكش زينب سمپاشي ميكنند. اگر تعداد بوتههاي آلوده كم است آنها را از خاك خارج نموده و ميسوزانند.
2ـ زنگ شب بو Puccinia trabutii Roum
ابتدا در سطح برگها لكههاي مدور يا بيضي سفيد يا زرد نمايان ميشود و بعد از مدتي در سطح زيرين برگ اپيدرم پاره شده و اسپورهاي قارچ نمايان ميشوند. برگهايي كه در حال خشك شدن هستند بيشتر مورد حمله اين قارچ قرار ميگيرند.
براي مبارزه شيميايي به محض ظهور علائم بيماري بوتهها را با قارچ كش زينب به نسبت دو در هزار سمپاشي شوند.
روش ديگر مبارزه در آوردن بوتههاي آلوده و سوزاندن آنهاست.