[You must be registered and logged in to see this image.]
طبق آمارهاي اعلام شده درخصوص وضعيت بهداشت دندان در ايران، به طور تقريبي 80 تا 90 درصد مردم حداقل يك دندان پوسيده دارند
و اين در حالي است كه به گفته نجف‌علي حسنلو مسئول واحد بهداشت شهرستان زنجان 31/3 درصد دندان‌هاي كودكان 3 ساله و 7/5 درصد دندان‌هاي كودكان زير 6 سال استان دچار پوسيدگي است، به علاوه هر كودك 12ساله زنجاني 26/2 درصد دندان پوسيده دارد.
ازدحام بيماران در مطب‌ها و كلينيك‌هاي تخصصي دندانپزشكي از يك سو و بالا بودن تعرفه دندانپزشكي از سوي ديگر سبب ايجاد مشكلاتي براي مردم شده است. تحت پوشش بيمه نبودن خدمات دندانپزشكي و تخصيص نيافتن بودجه مناسب براي درمان هم از ديگر مشكلات است.
به طوري كه لاري يكي از شهروندان زنجاني در اين باره مي‌گويد: 6 سال است كه بيشتر دندان‌هايم پوسيده شده است اما به دليل هزينه‌هاي بالاي دندانپزشكي نتوانستم به دندانپزشك مراجعه كنم زيرا در آن صورت بايد حقوق يك ماهم را تنها براي ترميم يك دندان بدهم كه برايم مقدور نيست. به علاوه تعداد پزشك متخصص كودكان در استان كم است و بعضي از دندانپزشكان نيز از پذيرش كودكان خودداري مي‌كنند.
يك دندانپزشك نيز در اين باره مي‌گويد: تعرفه دندانپزشكي، براساس مواد به كار رفته، نوع خرابي دندان، خدمات ارائه شده و.. آن هم از سوي وزارت بهداشت تعيين مي‌شود. به علاوه هرچند دندانپزشكي كاري سخت، دقيق، زمان‌بر و پرهزينه است اما هزينه‌هاي دندانپزشكي در ايران كمتر از هزينه‌هايي است كه در كشورهاي ديگر دريافت مي‌شود. با اين حال باز هم پرداخت اين هزينه‌ها براي بعضي از مردم مقدور نيست چرا كه اين نوع خدمات تحت پوشش بيمه نيست.
دكتر كامران يزداني، جراح و دندانپزشك نيز مي‌گويد: رعايت بهداشت دهان و دندان در كشور ما به عنوان يك فرهنگ نهادينه نشده است، بعضي از افراد تصور مي‌كنند زماني كه دنداني را ترميم مي‌كنند، همان ترميم لحظه‌اي كافي است و ديگر نبايد بهداشت دهان و دندان را رعايت كنند
در صورتي كه اين گونه نيست و بايد بيشتر از قبل بهداشت دهان و دندان را رعايت كرد. حتي بيشتر افراد جامعه براي بهداشت دندان‌هايشان ارزشي قائل نيستند و تا زماني كه دردي در دندان‌هايشان نداشته باشند، به دندانپزشك مراجعه نمي‌كنند.
عوارض رعايت نكردن بهداشت دهان و دندان
دهان دروازه بدن است و بسياري از عفونت‌هاي دهان و لثه بر كاركرد قلب و به ويژه دريچه‌هاي آن تاثير بسيار نامطلوبي دارد، به علاوه طبق گفته دندانپزشكان، پوسيدگي دندان نوعي بيماري ميكروبي است كه به علت مراقبت نكردن صحيح از دندانها و نفوذ نوعي باكتري در دندان به وجود مي‌آيد.
در دندان مستعد پوسيدگي به علت رعايت نكردن بهداشت و مصرف مواد غذايي نامناسب مانند مواد قندي، بستر خوبي براي رشد باكتري ايجاد مي‌شود كه در نهايت به بروز بيماري مي‌انجامد. التهاب و ناراحتي لثه نيز دومين بيماري شايع كشور است، اين بيماري مي‌تواند به بافت‌هاي نگه دارنده دندان آسيب وارد كند و باعث نابودي دندان شود و در نهايت به بروز بيماري‌هاي قلبي و عروقي بينجامد. مي‌توان گفت بي‌توجهي به بهداشت دهان و دندان زمينه ساز ابتلا به انواع بيماري‌هاست.
طبق يافته‌هاي علمي يكي از دلايل عمده افزايش بيماري‌هاي قلبي، افزايش كلسترول بد خون و نيز بيماري‌هاي گوارشي ناشي از پوسيدگي دندان و بيماري‌هاي لثه است و همين عوامل كه باعث بالا رفتن كلسترول بد خون و ايجاد رسوب در ديواره رگ‌ها مي‌شود در نهايت به سكته قلبي مي‌انجامد.
نقش تغذيه در پوسيدگي دندان
وقتي رابطه تغذيه با سلامت دندانها را مورد بحث قرار مي‌دهيم بهتر است 2 مطلب را جداگانه در نظر بگيريم يكي موقعي كه دندانها در حال تشكيل شدن هستند (كه مسلما هرچه بهتر تشكيل شوند مقاوم‌ترند) و ديگري زماني است كه دندانها از روي فك بيرون آمده‌اند و غذاهاي مختلف مستقيما روي مينا قرار گرفته و تاثير مي‌گذارند. مثلا قند، شكر معمولي و عسل بيشترين عامل پوسيدگي دندانها هستند.
همچنين جالب است بدانيد كه شيريني مضر ميوه در عرض 5 دقيقه از دهان پاك مي‌شود در حالي كه شيريني موادي مثل تافي، كارامل و شكلات 15 تا 20 دقيقه و گاهي در مورد آدامس تا 40 دقيقه بيشتر باقي مي‌ماند و اين در حالي است كه شيريني موجود در ميوه تازه نمي‌تواند به دليل وجود فيبر ايجاد پوسيدگي كند اما ميوه‌هاي خشك شده مانند كشمش، خرما، انجير خشك به راحتي مي‌تواند سبب پوسيدگي شوند.
به علاوه فراموش نكنيد كه شير براي بدن انسان بسيار ضروري است ولي اگر بي‌رويه و يا شيرين استفاده شود سبب پوسيدگي دندان مي‌شود. مادراني كه شب‌ها در هر وقت و هر ساعت به كودكان خود شير مي‌دهند يا بچه‌هايي كه از شيشه شير، شير مي‌خورند و مقداري هم به شيرشان شكر اضافه مي‌شود غالبا خيلي زود دچار پوسيدگي‌هاي شديد و سريع مي‌شوند و اغلب ديده مي‌شود
كه به اين كودكان آب ميوه يا چاي شيرين، آب قند و آب نبات و بيسكوئيت حل شده در چاي داده مي‌شود كه باعث افزايش ميزان پوسيدگي دندان‌هايشان نيز مي‌شود و نه تنها نفعي به كودكان نمي‌رساند بلكه باعث خرابي دندانها نيز مي‌شود.
راه‌هاي پيشگيري از پوسيدگي
دكتر يزداني با اشاره به علائم پوسيدگي همچون تغيير رنگ دندان، به وجود آمدن حفره، حساسيت و درد نسبت به گرما، سرما و شيريني يا درد در هنگام جويدن، در مورد راه‌هاي پيشگيري از پوسيدگي مي‌گويد: براي افرادي كه مستعد پوسيدگي دندان هستند استفاده از فلورايد و ماليدن آن بر سطح دندان ضروري است. زيرا تعداد زيادي از افراد ي كه دچار پوسيدگي دندان مي‌شوند
دچار كمبود اين ماده هستند. همچنين شستشوي دندانها و مسواك زدن پس از هر وعده غذا مخصوصا قبل از خواب (زيرا در موقع خواب حدود 8 ساعت به ميكروب‌هاي دهان اجازه فعاليت كامل داده مي‌شود) از ضروري‌ترين اعمال بهداشتي است. استفاده از نخ دندان و همينطور دهان شويه مناسب مانند آب نمك نيز روي اين منظور مفيد و موثر است.
طبق آمارهاي اعلام شده درخصوص وضعيت بهداشت دندان در ايران، به طور تقريبي 80 تا 90 درصد مردم حداقل يك دندان پوسيده دارند
و اين در حالي است كه به گفته نجف‌علي حسنلو مسئول واحد بهداشت شهرستان زنجان 31/3 درصد دندان‌هاي كودكان 3 ساله و 7/5 درصد دندان‌هاي كودكان زير 6 سال استان دچار پوسيدگي است، به علاوه هر كودك 12ساله زنجاني 26/2 درصد دندان پوسيده دارد.
ازدحام بيماران در مطب‌ها و كلينيك‌هاي تخصصي دندانپزشكي از يك سو و بالا بودن تعرفه دندانپزشكي از سوي ديگر سبب ايجاد مشكلاتي براي مردم شده است. تحت پوشش بيمه نبودن خدمات دندانپزشكي و تخصيص نيافتن بودجه مناسب براي درمان هم از ديگر مشكلات است.
به طوري كه لاري يكي از شهروندان زنجاني در اين باره مي‌گويد: 6 سال است كه بيشتر دندان‌هايم پوسيده شده است اما به دليل هزينه‌هاي بالاي دندانپزشكي نتوانستم به دندانپزشك مراجعه كنم زيرا در آن صورت بايد حقوق يك ماهم را تنها براي ترميم يك دندان بدهم كه برايم مقدور نيست. به علاوه تعداد پزشك متخصص كودكان در استان كم است و بعضي از دندانپزشكان نيز از پذيرش كودكان خودداري مي‌كنند.
يك دندانپزشك نيز در اين باره مي‌گويد: تعرفه دندانپزشكي، براساس مواد به كار رفته، نوع خرابي دندان، خدمات ارائه شده و.. آن هم از سوي وزارت بهداشت تعيين مي‌شود. به علاوه هرچند دندانپزشكي كاري سخت، دقيق، زمان‌بر و پرهزينه است اما هزينه‌هاي دندانپزشكي در ايران كمتر از هزينه‌هايي است كه در كشورهاي ديگر دريافت مي‌شود. با اين حال باز هم پرداخت اين هزينه‌ها براي بعضي از مردم مقدور نيست چرا كه اين نوع خدمات تحت پوشش بيمه نيست.
دكتر كامران يزداني، جراح و دندانپزشك نيز مي‌گويد: رعايت بهداشت دهان و دندان در كشور ما به عنوان يك فرهنگ نهادينه نشده است، بعضي از افراد تصور مي‌كنند زماني كه دنداني را ترميم مي‌كنند، همان ترميم لحظه‌اي كافي است و ديگر نبايد بهداشت دهان و دندان را رعايت كنند
در صورتي كه اين گونه نيست و بايد بيشتر از قبل بهداشت دهان و دندان را رعايت كرد. حتي بيشتر افراد جامعه براي بهداشت دندان‌هايشان ارزشي قائل نيستند و تا زماني كه دردي در دندان‌هايشان نداشته باشند، به دندانپزشك مراجعه نمي‌كنند.
عوارض رعايت نكردن بهداشت دهان و دندان
دهان دروازه بدن است و بسياري از عفونت‌هاي دهان و لثه بر كاركرد قلب و به ويژه دريچه‌هاي آن تاثير بسيار نامطلوبي دارد، به علاوه طبق گفته دندانپزشكان، پوسيدگي دندان نوعي بيماري ميكروبي است كه به علت مراقبت نكردن صحيح از دندانها و نفوذ نوعي باكتري در دندان به وجود مي‌آيد.
در دندان مستعد پوسيدگي به علت رعايت نكردن بهداشت و مصرف مواد غذايي نامناسب مانند مواد قندي، بستر خوبي براي رشد باكتري ايجاد مي‌شود كه در نهايت به بروز بيماري مي‌انجامد. التهاب و ناراحتي لثه نيز دومين بيماري شايع كشور است، اين بيماري مي‌تواند به بافت‌هاي نگه دارنده دندان آسيب وارد كند و باعث نابودي دندان شود و در نهايت به بروز بيماري‌هاي قلبي و عروقي بينجامد. مي‌توان گفت بي‌توجهي به بهداشت دهان و دندان زمينه ساز ابتلا به انواع بيماري‌هاست.
طبق يافته‌هاي علمي يكي از دلايل عمده افزايش بيماري‌هاي قلبي، افزايش كلسترول بد خون و نيز بيماري‌هاي گوارشي ناشي از پوسيدگي دندان و بيماري‌هاي لثه است و همين عوامل كه باعث بالا رفتن كلسترول بد خون و ايجاد رسوب در ديواره رگ‌ها مي‌شود در نهايت به سكته قلبي مي‌انجامد.
نقش تغذيه در پوسيدگي دندان
وقتي رابطه تغذيه با سلامت دندانها را مورد بحث قرار مي‌دهيم بهتر است 2 مطلب را جداگانه در نظر بگيريم يكي موقعي كه دندانها در حال تشكيل شدن هستند (كه مسلما هرچه بهتر تشكيل شوند مقاوم‌ترند) و ديگري زماني است كه دندانها از روي فك بيرون آمده‌اند و غذاهاي مختلف مستقيما روي مينا قرار گرفته و تاثير مي‌گذارند. مثلا قند، شكر معمولي و عسل بيشترين عامل پوسيدگي دندانها هستند.
همچنين جالب است بدانيد كه شيريني مضر ميوه در عرض 5 دقيقه از دهان پاك مي‌شود در حالي كه شيريني موادي مثل تافي، كارامل و شكلات 15 تا 20 دقيقه و گاهي در مورد آدامس تا 40 دقيقه بيشتر باقي مي‌ماند و اين در حالي است كه شيريني موجود در ميوه تازه نمي‌تواند به دليل وجود فيبر ايجاد پوسيدگي كند اما ميوه‌هاي خشك شده مانند كشمش، خرما، انجير خشك به راحتي مي‌تواند سبب پوسيدگي شوند.
به علاوه فراموش نكنيد كه شير براي بدن انسان بسيار ضروري است ولي اگر بي‌رويه و يا شيرين استفاده شود سبب پوسيدگي دندان مي‌شود. مادراني كه شب‌ها در هر وقت و هر ساعت به كودكان خود شير مي‌دهند يا بچه‌هايي كه از شيشه شير، شير مي‌خورند و مقداري هم به شيرشان شكر اضافه مي‌شود غالبا خيلي زود دچار پوسيدگي‌هاي شديد و سريع مي‌شوند و اغلب ديده مي‌شود
كه به اين كودكان آب ميوه يا چاي شيرين، آب قند و آب نبات و بيسكوئيت حل شده در چاي داده مي‌شود كه باعث افزايش ميزان پوسيدگي دندان‌هايشان نيز مي‌شود و نه تنها نفعي به كودكان نمي‌رساند بلكه باعث خرابي دندانها نيز مي‌شود.
راه‌هاي پيشگيري از پوسيدگي
دكتر يزداني با اشاره به علائم پوسيدگي همچون تغيير رنگ دندان، به وجود آمدن حفره، حساسيت و درد نسبت به گرما، سرما و شيريني يا درد در هنگام جويدن، در مورد راه‌هاي پيشگيري از پوسيدگي مي‌گويد: براي افرادي كه مستعد پوسيدگي دندان هستند استفاده از فلورايد و ماليدن آن بر سطح دندان ضروري است. زيرا تعداد زيادي از افراد ي كه دچار پوسيدگي دندان مي‌شوند
دچار كمبود اين ماده هستند. همچنين شستشوي دندانها و مسواك زدن پس از هر وعده غذا مخصوصا قبل از خواب (زيرا در موقع خواب حدود 8 ساعت به ميكروب‌هاي دهان اجازه فعاليت كامل داده مي‌شود) از ضروري‌ترين اعمال بهداشتي است. استفاده از نخ دندان و همينطور دهان شويه مناسب مانند آب نمك نيز روي اين منظور مفيد و موثر است.