نام رسمی کشور :
كانادا
(Canada)
پایتخت :
اُتاوا
زبان رسمی :
انگليسي (62% به عنوان زبان اول ؛رسمي ) ، فرانسوي (25% به عنوان زبان
اول ؛ رسمي ) . دو زبانه انگليسي و فرانسوي (10%) .
نوع حکومت :
مذهب :
كاتوليك رومي (45%) ، كليساي متحد كانادا (15%) ، انگليكن (10%)
واحد پول :
دلار کانادا
عضویت :
سازمان ملل متحد ، جامعه‌ي كشورهاي مشترك المنافع ، سازمان كشورهاي
امريكايي ، پيمان آتلانتيك شمالي ، كنفرانس امنيت و همكاري در اروپا ،
گروه هفت ، قرار داد تجارت آزاد امريكاي شمالي .
جمعیت :
32.507.874 نفر (July 2004 est.)
روز استقلال :
شهرهای عمده :
تورنتو, مونترال, وانكووِر, ادمونتون, كالگاري, وينيپگ, كِبك, هاميلتون,
لندن, سنت كاترين – نياگارا, كيچينر, هاليفاكس, ويكتوريا, وينزور, اُشاوا,
ساسكاتون, رِجاينا, سنت جانز,
امید طول عمر :
70سال
رشد سالانه جمعیت :
0.92 %درصد (July 2004 est.)
نژاد :
مساحت :
9.984.670 کیلومتر مربع
خط ساحلی :
202.080کیلومتر
مختصات جغرافیایی :
60 درجه شمالی و 95 درجه غربی
حکومت :
پارلمان فدرال كانادا داراي دو مجلس است – مجلس سنا كه 118 عضو آن را
فرماندار كل براي نمايندگي ايالات انتصاب مي كند ،
مجلس عوام كه 295 عضو آن براي دوره اي پنج ساله با رأي تمامي افراد بالغ
انتخاب مي گردند . ملكه‌ي بريتانيا حكمران كانادا نيز هست و فرماندار كل
نماينده‌ي او در اين كشور است . فرماندار كل شخصي را به نخست وزيري انتصاب
مي كند كه از پشتيباني اكثريت در مجلس عوام برخوردار است . نخست وزير نيز
كابينه اي را انتصاب مي كند كه به مجلس عوام پاسخگوست . هر ايالت داراي
دولت و مجلس قانونگذاري خود است .
احزاب عمده سياسي عبارتند از :
• حزب ليبرال
• حزب محافظه كار مترقي
• حزب دموكرات نو (سوسياليست) • حزب اصلاح (راديكال) • حزب كِبك (ملي گرا)
ايالات و سرزمينهاي كانادا نام ایالت مساحت(کیلومتر مربع) نام مرکز
آلبرتا 661.199 ادمونتون
اونتاريو 1.068.582 تورنتو
بريتيش كلمبيا 948.596 ويكتوريا
پرنس ادوارد آيلند 5.657 شارلوت تاون
ساسكاچوان 651.900 رِجينا
نام ایالت مساحت(کیلومتر مربع) نام مرکز
سرزمينهاي شمال غربي 1.178.000 يلو نايف . (در 1993 زماني كه ايالت
نوناووت ايجاد شد سرزمينهاي شمال غربي تقسيم گرديد .)
نوناووت 2.201.400 ايگالويت (فور بيشتر بِي سابق )
سرزمين يوكان 482.515 وايت هورس
كِبك 1.540.680 كِبك
مانيتوبا 650.087 وينيپگ
نووا اسكاتيا 55.490 هاليفاكس نيو برانزويك 73.437 فردريكتون
نيو فوندلند ولا برادور 404.517 سنت جانز
آموزش :
ميزان با سوادي : بيش از 97% (تخمين).
سنين تحصيل اجباري : از ايالت به ايالت فرق مي كند ، كلاً 5 تا 16 سال .
تعداد دانشگاه : 66.
دفاع :
كل نيروهاي مسلح : 86.000 (1991) .
خدمت سربازي : ندارد .
جغرافیا :
نزديك به نيمي از مساحت كانادا را فلات لارنسي تشكيل مي دهد ، منطقه اي
نسبتاً مسطح پوشيده از سنگ سخت كه خليج هودسون را در محاصره دارد و تا
اعماق سرزمينهاي داخلي نفوذ مي كند . انتهاي دور از درياي اين فلات سراشيب
تندي دارد كه در شرق در كنار زمينهاي پست اطراف رود لارنس و درياچه هاي
بزرگ مشخص است . به طرف غرب رشته اي از درياچه هاي عمده (شامل درياچه‌ي
وينيپگ) مرز با جلگه هاي سبزه زار مركزي را متمايز مي كند . منطقه‌ي
كوهستاني وسيعي – با بيش از 800 كيلومتر پهنا – در غرب جلگه ها قرار دارد
. اين سلسله جبال غربي متشكل است از كوههاي راكي مكنزي ساحلي و سنت الاياس
كه شامل بلندترين نقطه كاناداست . سلسله كوه هاي كم ارتفاع تر و نا پيوسته
تري در شرق كانادا جاي دارد كه از جزيره‌ي بافين گرفته تا لابرادور و درون
نيو برانزويك و نووا اسكاتيا امتداد دارد . رودهاي مهم : مكنزي ، اسليو
، پيس ، سنت لارنس ، يوكان ، نيسوتلين ، نلسون ، ساسكاچوان . بلندترين
نقطه : قله‌ي لوگان ، 5.951 متر . آب و هوا: اغلب نواحي كانادا ،
تابستانهاي معتدل و زمستانهاي سرد و طولاني و منتهاي درجات دما را دارد .
آب و هواي شمال دور قطبي است . در ساحل اقيانوس آرام ميانگين دما در
زمستان فقط كمي بالاتر از دماي انجماد است . در بيشتر مناطق بريتيش كلمبيا
ريزش باران سنگين است . در باقي كشور ميزان كل بارندگي متوسط يا كم است .
تقريباً‌در تمامي كانادا برف سنگيني در زمستانها مي بارد .
اقتصاد :
مردم كانادا بعضاً به دليل وجود منابع عظيم معدني ، از يكي از بالاترين
سطوح زندگي در جهان برخوردارند . ذخاير فراوان عبارتند از : روي , نيكل ,
طلا , نقره , سنگ آهن , اورانيوم , مس, كوبالت و سرب , و همچنين ذخاير
عمده‌ي نفت و گاز طبيعي و توان عظيم توليد نيروي هيدروالكتريك اين منابع
اساسي صنايعي از قبيل پالايش نفت وسايل موتوري , فلزات , مواد شيميايي ,
آهن و فولاد را تشكيل مي دهد . كانادا يكي از مهمترين صادر كنندگان غلات –
به ويژه گندم از ايالات مركزي – در جهان است . محصولات ديگر كشاورزي و
دامداري شامل ميوه (عمدتاً سيب) گاو گوشتي و سيب زميني است . جنگلهاي وسيع
از درختان خانواده‌ي كاج موجب برپايي صنايع چوب خمير كاغذ و كاغذ سازي شده
است . حوزه هاي غني ماهيگيري در اقيانوس هاي اطلس و آرام ، كانادا را به
بزرگترين صادر كننده ماهي و غذاهاي دريايي تبديل كرده است . اين كشور از
بخش بانكداري و بيمه مهمي برخوردار است ، و اقتصاد آن در رابطه‌ي نزديك
با اقتصاد ايالات متحد در چهار چوب « قرار داد تجارت آزاد امريكاي شمالي
(نفتا) است. .
تاریخ معاصر :
بريتانيا كه خواهان رهايي از بار مسؤوليت كانادا بود تشكيل كنفدراسيون را
تشويق كرد ، و در 1867 اونتاريو ، كبك ، نيو برانزويك و نووا اسكاتيا
سرزمين خود مختار كانادا را تشكيل دادند . ايالات ديگر نيز بين سالهاي
1870 و 1905 به اين سرزمين ملحق شدند ، ولي نيو فوندلند تا 1949 بخشي از
كانادا نبود . در اواخر قرن نوزدهم كشفيات معدني با اهميتي مانند هجوم
طلاي كاندايك صورت گرفت و ايالات غربي سريعاً توسعه يافت . مناطق كشور را
راه آهن پاسيفيك كانادا به هم متصل ساخت و از آن به منظور آوردن سربازان
براي فرونشاندن شورش فرانسويان كانادايي در 1885 استفاده شد . در جنگ
جهاني اول كاناداييها نقش برجسته اي در ويمي ريچ ايفا كردند ، و در
كنفرانس صلح پس از جنگ كانادا مقام كشوري مجزايي براي خود كسب كردند .
قانون مدون سال 1931 وستمينستر استقلال كانادا را به رسميت شناخت . ركود
بزرگ اقتصادي در دهه‌ي 1930 تأثير شديدي بر كانادا داشت – براي مثال
نيوفوندلند ورشكست اعلام شد . كانادا نقش مهمي در جنگ جهاني دوم و جنگ كره
ايفا كرد ، از اعضاي بنيان گذار پيمان آتلانتيك شمالي بود . طي دهه هاي
1970 و 1980 ، وضعيت قانوني و استفاده از زبان فرانسوي موجب بروز اختلاف
گشت و جدايي طلبي كبك موضوع بحث در آن ايالت شد . قانون اساسي كانادا در
1982 بازنگري شد , ولي كبك از تصويب آن سرباز زد . يك سري اصلاحات قانون
اساسي – توافق ميچ ليك – تنظيم شد تا كبك را به تبعيت از قانون اساسي
متقاعد سازد ، ولي تعدادي از ايالات انگليسي زبان با اعلام كبك به عنوان «
جامعه اي مجزا» با اختيارات اضافي موافقت نكردند . شكست توافق ميچ ليك
(ژوئن 1990) حزب ملي گراي كبك را تشويق كرد تا خواستار «استقلال وابسته»
شود ، به اين معني كه كبك داراي استقلال سياسي با اقتصادي وابسته به
كانادا گردد .
كانادا
(Canada)
پایتخت :
اُتاوا
زبان رسمی :
انگليسي (62% به عنوان زبان اول ؛رسمي ) ، فرانسوي (25% به عنوان زبان
اول ؛ رسمي ) . دو زبانه انگليسي و فرانسوي (10%) .
نوع حکومت :
مذهب :
كاتوليك رومي (45%) ، كليساي متحد كانادا (15%) ، انگليكن (10%)
واحد پول :
دلار کانادا
عضویت :
سازمان ملل متحد ، جامعه‌ي كشورهاي مشترك المنافع ، سازمان كشورهاي
امريكايي ، پيمان آتلانتيك شمالي ، كنفرانس امنيت و همكاري در اروپا ،
گروه هفت ، قرار داد تجارت آزاد امريكاي شمالي .
جمعیت :
32.507.874 نفر (July 2004 est.)
روز استقلال :
شهرهای عمده :
تورنتو, مونترال, وانكووِر, ادمونتون, كالگاري, وينيپگ, كِبك, هاميلتون,
لندن, سنت كاترين – نياگارا, كيچينر, هاليفاكس, ويكتوريا, وينزور, اُشاوا,
ساسكاتون, رِجاينا, سنت جانز,
امید طول عمر :
70سال
رشد سالانه جمعیت :
0.92 %درصد (July 2004 est.)
نژاد :
مساحت :
9.984.670 کیلومتر مربع
خط ساحلی :
202.080کیلومتر
مختصات جغرافیایی :
60 درجه شمالی و 95 درجه غربی
حکومت :
پارلمان فدرال كانادا داراي دو مجلس است – مجلس سنا كه 118 عضو آن را
فرماندار كل براي نمايندگي ايالات انتصاب مي كند ،
مجلس عوام كه 295 عضو آن براي دوره اي پنج ساله با رأي تمامي افراد بالغ
انتخاب مي گردند . ملكه‌ي بريتانيا حكمران كانادا نيز هست و فرماندار كل
نماينده‌ي او در اين كشور است . فرماندار كل شخصي را به نخست وزيري انتصاب
مي كند كه از پشتيباني اكثريت در مجلس عوام برخوردار است . نخست وزير نيز
كابينه اي را انتصاب مي كند كه به مجلس عوام پاسخگوست . هر ايالت داراي
دولت و مجلس قانونگذاري خود است .
احزاب عمده سياسي عبارتند از :
• حزب ليبرال
• حزب محافظه كار مترقي
• حزب دموكرات نو (سوسياليست) • حزب اصلاح (راديكال) • حزب كِبك (ملي گرا)
ايالات و سرزمينهاي كانادا نام ایالت مساحت(کیلومتر مربع) نام مرکز
آلبرتا 661.199 ادمونتون
اونتاريو 1.068.582 تورنتو
بريتيش كلمبيا 948.596 ويكتوريا
پرنس ادوارد آيلند 5.657 شارلوت تاون
ساسكاچوان 651.900 رِجينا
نام ایالت مساحت(کیلومتر مربع) نام مرکز
سرزمينهاي شمال غربي 1.178.000 يلو نايف . (در 1993 زماني كه ايالت
نوناووت ايجاد شد سرزمينهاي شمال غربي تقسيم گرديد .)
نوناووت 2.201.400 ايگالويت (فور بيشتر بِي سابق )
سرزمين يوكان 482.515 وايت هورس
كِبك 1.540.680 كِبك
مانيتوبا 650.087 وينيپگ
نووا اسكاتيا 55.490 هاليفاكس نيو برانزويك 73.437 فردريكتون
نيو فوندلند ولا برادور 404.517 سنت جانز
آموزش :
ميزان با سوادي : بيش از 97% (تخمين).
سنين تحصيل اجباري : از ايالت به ايالت فرق مي كند ، كلاً 5 تا 16 سال .
تعداد دانشگاه : 66.
دفاع :
كل نيروهاي مسلح : 86.000 (1991) .
خدمت سربازي : ندارد .
جغرافیا :
نزديك به نيمي از مساحت كانادا را فلات لارنسي تشكيل مي دهد ، منطقه اي
نسبتاً مسطح پوشيده از سنگ سخت كه خليج هودسون را در محاصره دارد و تا
اعماق سرزمينهاي داخلي نفوذ مي كند . انتهاي دور از درياي اين فلات سراشيب
تندي دارد كه در شرق در كنار زمينهاي پست اطراف رود لارنس و درياچه هاي
بزرگ مشخص است . به طرف غرب رشته اي از درياچه هاي عمده (شامل درياچه‌ي
وينيپگ) مرز با جلگه هاي سبزه زار مركزي را متمايز مي كند . منطقه‌ي
كوهستاني وسيعي – با بيش از 800 كيلومتر پهنا – در غرب جلگه ها قرار دارد
. اين سلسله جبال غربي متشكل است از كوههاي راكي مكنزي ساحلي و سنت الاياس
كه شامل بلندترين نقطه كاناداست . سلسله كوه هاي كم ارتفاع تر و نا پيوسته
تري در شرق كانادا جاي دارد كه از جزيره‌ي بافين گرفته تا لابرادور و درون
نيو برانزويك و نووا اسكاتيا امتداد دارد . رودهاي مهم : مكنزي ، اسليو
، پيس ، سنت لارنس ، يوكان ، نيسوتلين ، نلسون ، ساسكاچوان . بلندترين
نقطه : قله‌ي لوگان ، 5.951 متر . آب و هوا: اغلب نواحي كانادا ،
تابستانهاي معتدل و زمستانهاي سرد و طولاني و منتهاي درجات دما را دارد .
آب و هواي شمال دور قطبي است . در ساحل اقيانوس آرام ميانگين دما در
زمستان فقط كمي بالاتر از دماي انجماد است . در بيشتر مناطق بريتيش كلمبيا
ريزش باران سنگين است . در باقي كشور ميزان كل بارندگي متوسط يا كم است .
تقريباً‌در تمامي كانادا برف سنگيني در زمستانها مي بارد .
اقتصاد :
مردم كانادا بعضاً به دليل وجود منابع عظيم معدني ، از يكي از بالاترين
سطوح زندگي در جهان برخوردارند . ذخاير فراوان عبارتند از : روي , نيكل ,
طلا , نقره , سنگ آهن , اورانيوم , مس, كوبالت و سرب , و همچنين ذخاير
عمده‌ي نفت و گاز طبيعي و توان عظيم توليد نيروي هيدروالكتريك اين منابع
اساسي صنايعي از قبيل پالايش نفت وسايل موتوري , فلزات , مواد شيميايي ,
آهن و فولاد را تشكيل مي دهد . كانادا يكي از مهمترين صادر كنندگان غلات –
به ويژه گندم از ايالات مركزي – در جهان است . محصولات ديگر كشاورزي و
دامداري شامل ميوه (عمدتاً سيب) گاو گوشتي و سيب زميني است . جنگلهاي وسيع
از درختان خانواده‌ي كاج موجب برپايي صنايع چوب خمير كاغذ و كاغذ سازي شده
است . حوزه هاي غني ماهيگيري در اقيانوس هاي اطلس و آرام ، كانادا را به
بزرگترين صادر كننده ماهي و غذاهاي دريايي تبديل كرده است . اين كشور از
بخش بانكداري و بيمه مهمي برخوردار است ، و اقتصاد آن در رابطه‌ي نزديك
با اقتصاد ايالات متحد در چهار چوب « قرار داد تجارت آزاد امريكاي شمالي
(نفتا) است. .
تاریخ معاصر :
بريتانيا كه خواهان رهايي از بار مسؤوليت كانادا بود تشكيل كنفدراسيون را
تشويق كرد ، و در 1867 اونتاريو ، كبك ، نيو برانزويك و نووا اسكاتيا
سرزمين خود مختار كانادا را تشكيل دادند . ايالات ديگر نيز بين سالهاي
1870 و 1905 به اين سرزمين ملحق شدند ، ولي نيو فوندلند تا 1949 بخشي از
كانادا نبود . در اواخر قرن نوزدهم كشفيات معدني با اهميتي مانند هجوم
طلاي كاندايك صورت گرفت و ايالات غربي سريعاً توسعه يافت . مناطق كشور را
راه آهن پاسيفيك كانادا به هم متصل ساخت و از آن به منظور آوردن سربازان
براي فرونشاندن شورش فرانسويان كانادايي در 1885 استفاده شد . در جنگ
جهاني اول كاناداييها نقش برجسته اي در ويمي ريچ ايفا كردند ، و در
كنفرانس صلح پس از جنگ كانادا مقام كشوري مجزايي براي خود كسب كردند .
قانون مدون سال 1931 وستمينستر استقلال كانادا را به رسميت شناخت . ركود
بزرگ اقتصادي در دهه‌ي 1930 تأثير شديدي بر كانادا داشت – براي مثال
نيوفوندلند ورشكست اعلام شد . كانادا نقش مهمي در جنگ جهاني دوم و جنگ كره
ايفا كرد ، از اعضاي بنيان گذار پيمان آتلانتيك شمالي بود . طي دهه هاي
1970 و 1980 ، وضعيت قانوني و استفاده از زبان فرانسوي موجب بروز اختلاف
گشت و جدايي طلبي كبك موضوع بحث در آن ايالت شد . قانون اساسي كانادا در
1982 بازنگري شد , ولي كبك از تصويب آن سرباز زد . يك سري اصلاحات قانون
اساسي – توافق ميچ ليك – تنظيم شد تا كبك را به تبعيت از قانون اساسي
متقاعد سازد ، ولي تعدادي از ايالات انگليسي زبان با اعلام كبك به عنوان «
جامعه اي مجزا» با اختيارات اضافي موافقت نكردند . شكست توافق ميچ ليك
(ژوئن 1990) حزب ملي گراي كبك را تشويق كرد تا خواستار «استقلال وابسته»
شود ، به اين معني كه كبك داراي استقلال سياسي با اقتصادي وابسته به
كانادا گردد .