ما در ادبیات ایران و اسلام ؛ به تمثیلات و اشارات و مفاهیمی برمی خوریم که برگرفته از باورها ، سنن ، آداب و رسوم ، آیین و دین و مرام ، و به طور کلی فرهنگ های بومی ایران زمین است . این که فرهنگ ما نوعی از فرهنگ شرقی است ، بحث و تردیدی در آن نیست ، اما این فرهنگ - اسلامی هم هست و درصد بسیار بالایی از مردم سرزمین ما - مسلمان هستند و مذهب مختلف شیعه و سنی در آن زندگی می کنند . صرف نظر از نوع مذهب و یا اندیشه ها و باورهای فرقه ای مربوط به هر کدام از مذهب ، بالاخره ادیان و مذهب غیر اسلام - ولو در اقلیت هم در این سرزمین زندگی می کنند و آن چه که مسلم است ، استیلای فرهنگ ملی است که ریشه در قلب تاریخ دارد . در این جا ؛ موضوع ملی گرایی و خوب و بد آن را نیز کنار می گذاریم با این که - نمی توانیم وجود و حضور آن را انکار کنیم . اما پرسش اساسی این جاست که برخورد صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران ، یعنی نظام سیاسی و حکومتی که ما تحت لوای آن و در یک مملکت یک پارچه زندگی می کنیم و به حیات خود ادامه می دهیم ، با مساله ی مذهب و دین چگونه است و چرا بایستی این چنین باشد ؟! قطعا" برای این پرسش که در ادامه و به طور روشن مطرح می کنم ، پاسخ هایی وجود دارد که باید به آن ها برسیم . اما این پاسخ ها باید مستند به اسناد ی مستدل و منطقی باشند . این پرسش ، حول " تبلیغ یا ضد تبلیغ " برای اسلام ، می چرخد .
آیا بیش از حد نام بردن از واژه ها و مقاهیم و عبارات اسلام و قرآن ( در حد افراطی که ما در صدا و سیما می بینیم و
می شنویم ) ، مثل مراسم نمازهای واجب یومیه ؛ شامل تلاوت آیاتی از قرآن کریم ، دعاها ونیایش های پیش از نماز ، سپس پخش اذان و نیایش های پس از اذان - بعد از آن فیلم برگزاری نمازهای جماعت در مساجد مهم و یا حرم های مطهر در شهرهای مذهبی - بعد از آن - مجددا" دعا و نیایش و احیانا" توضیحات احکام عبادی بین الصلوتین یا پس از نمازها .
توجه داشته باشید که این موضوع سه بار در طول روز تکرار می شود . این مراسم بر روی هم چند دقیقه طول می کشد و چرا ؟! تا چه اندازه موافق این موضوع هستید ؟ و اگر موافق نیستید ، چه دلیل یا دلایلی برای مخالفت خودتان دارید ؟! آیا اطاله ی این گونه مراسم و تنوع و زیاده روی در آن ؛ موضوع نماز و اسلام را لوث نمی کند و جامعه زده نمی شود ؟! برخی از روی تعصبات کور و خشک ( که معمولا" افراد خشک مقدس و مذهبی های کم اطلاع و دگم هستند و هیچ پرسش معقول و منطقی و یا حتی غیر منطقی را به عنوان یک شک یا پرسش نمی پذیرند ) را کار نداریم که اصولا" پاسخ های این گونه افراد نمی تواند روشن کننده ی مسایل باشد - همان طور که برخی افراد مثلا" روشن فکر از این طرف افتاده اند و می خواهند پاسخ هایی بدهند که افراطی و موضع گیری های تند باشد . بر این اساس اگر پاسخ هایی که ذهن جامعه را به این مساله واقعا" روشن کند که چرا باید صدا و سیما این همه وقت بگذارد که مثلا" پیش و پس از اخبار با ذکر صلوات بر محمد و آل محمد و غیره خبرهایشان را شروع و پایان بخشند در حالیکه ما در حدیث هم داریم که می فرماید : کل شی لم یبداء بسم الله فهوالابتر و نمی گوید صلوات و امثالهم ، طبق این گونه مستندات آیا این رفتار بدعت در دین و یا حداقل افراط در دین نیست و جامعه را به بی تفاوتی نمی کشاند ؟! و هم چنین استفاده ی افراطی و بیش از حد از سخنرانی های مذهبی ، تبلیغات ، کلیپ ها ، سرودها ، میان برنامه هاو برنامه های فراوان - به نحوی که رسالت و وظایف تعریف شده ی شبکه های مختلف اصولا" نادیده انگاشته می شود و وقتی که یک انسان فرا مرزی وارد کشور بشود و این برنامه ها را ببیند - تصور می کند که در واتیکان وارد شده است و وقتی که اوضاع جامعه را از نزدیک می بیند و از مردم سووال می کند - تفاوت های فاحشی را از نظر دیدگاه ها و شیوه های زندگی و خواست ها ی واقعی مردم مشاهده و احساس می کند . شما در کشورهای اسلامی که البته ( بسیاری در ایران بنا به سیاست های روز برخی از کشورهای مسلمان - حکومت هایشان را لائیک می خوانند و می خوانیم ) و گاهی هم خیلی با هم خواهر و برادر می شویم ، کانال های مختلفی دارند و برنامه های هر کانال با کانال دیگر کاملا" متفاوت است و مثلا" در ترکیه کانال اسلام و مذهب با کانالی که به طور مثال برای کودکان است ، تفاوت بسیار دارد - در حالیکه ما در تلویزیون خودمان - هر کانالی را که باز کنیم امکان دارد یک شخصیت کارتونی راببینید که دارد اذان می گوید و یا نماز می خواند - که هدف آن اشاعه ی فرهنگ اسلام برای کودکان و نوجوانان ذکر
می شود . از سویی عده ای در جامعه وقتی که این گونه پرسش ها مطرح می شود - همان گونه که در بالا به آن اشاره کردیم ، از روی بسته بودن تفکر و دیدگاه هایشان - فورا" برمی آشوبند که پس شما دوست دارید که همه ی کانال ها برای شما رقص و آواز و غنا و مسایل ضد شرعی بگذارند - در صورتی که همین افراد که این طور موضع تند و غیر منطقی می گیرند ، نمی دانند که شاید افرادی مثل من که دارم این سووالات را مطرح می کنم اصلا" از نوع استفاده از رقص و آواز که اگر باشد ( و نیست ) ، به شیوه ای که سیما و صدا استفاده می کند ، مخالف باشم و حتی فیلم هایی که به عنوان سریال های خانوادگی یا طنز تهیه و پخش می کند که بیشتر لودگی و هد ر دادن پول وسرمایه ی مردم است تا طنز ، انتقاد داشته باشم . این پرسش ها - در ذهن همه ی مردم است و طوری شده که مردم غالبا" در این موارد به انفعال و حتی بی تفاوتی کامل کشیده شده اند - چرا که نظریاتشان به جایی نمی رسد و صدا و سیما هم که برای خودش نظر سنجی
می سازد و اعلام می کند که اصلا" ربطی به نظریات واقعی مردم و خواسته های واقعی شان ندارد . امیدوارم با پاسخ هایی منطقی به نقاط مشترکی برای توضیح و توجیه این مسایل و مشکلات فرهنگی برسیم که همه اش به دست
رسانه ی مثلا" ملی انجام می پذیرد .
آیا بیش از حد نام بردن از واژه ها و مقاهیم و عبارات اسلام و قرآن ( در حد افراطی که ما در صدا و سیما می بینیم و
می شنویم ) ، مثل مراسم نمازهای واجب یومیه ؛ شامل تلاوت آیاتی از قرآن کریم ، دعاها ونیایش های پیش از نماز ، سپس پخش اذان و نیایش های پس از اذان - بعد از آن فیلم برگزاری نمازهای جماعت در مساجد مهم و یا حرم های مطهر در شهرهای مذهبی - بعد از آن - مجددا" دعا و نیایش و احیانا" توضیحات احکام عبادی بین الصلوتین یا پس از نمازها .
توجه داشته باشید که این موضوع سه بار در طول روز تکرار می شود . این مراسم بر روی هم چند دقیقه طول می کشد و چرا ؟! تا چه اندازه موافق این موضوع هستید ؟ و اگر موافق نیستید ، چه دلیل یا دلایلی برای مخالفت خودتان دارید ؟! آیا اطاله ی این گونه مراسم و تنوع و زیاده روی در آن ؛ موضوع نماز و اسلام را لوث نمی کند و جامعه زده نمی شود ؟! برخی از روی تعصبات کور و خشک ( که معمولا" افراد خشک مقدس و مذهبی های کم اطلاع و دگم هستند و هیچ پرسش معقول و منطقی و یا حتی غیر منطقی را به عنوان یک شک یا پرسش نمی پذیرند ) را کار نداریم که اصولا" پاسخ های این گونه افراد نمی تواند روشن کننده ی مسایل باشد - همان طور که برخی افراد مثلا" روشن فکر از این طرف افتاده اند و می خواهند پاسخ هایی بدهند که افراطی و موضع گیری های تند باشد . بر این اساس اگر پاسخ هایی که ذهن جامعه را به این مساله واقعا" روشن کند که چرا باید صدا و سیما این همه وقت بگذارد که مثلا" پیش و پس از اخبار با ذکر صلوات بر محمد و آل محمد و غیره خبرهایشان را شروع و پایان بخشند در حالیکه ما در حدیث هم داریم که می فرماید : کل شی لم یبداء بسم الله فهوالابتر و نمی گوید صلوات و امثالهم ، طبق این گونه مستندات آیا این رفتار بدعت در دین و یا حداقل افراط در دین نیست و جامعه را به بی تفاوتی نمی کشاند ؟! و هم چنین استفاده ی افراطی و بیش از حد از سخنرانی های مذهبی ، تبلیغات ، کلیپ ها ، سرودها ، میان برنامه هاو برنامه های فراوان - به نحوی که رسالت و وظایف تعریف شده ی شبکه های مختلف اصولا" نادیده انگاشته می شود و وقتی که یک انسان فرا مرزی وارد کشور بشود و این برنامه ها را ببیند - تصور می کند که در واتیکان وارد شده است و وقتی که اوضاع جامعه را از نزدیک می بیند و از مردم سووال می کند - تفاوت های فاحشی را از نظر دیدگاه ها و شیوه های زندگی و خواست ها ی واقعی مردم مشاهده و احساس می کند . شما در کشورهای اسلامی که البته ( بسیاری در ایران بنا به سیاست های روز برخی از کشورهای مسلمان - حکومت هایشان را لائیک می خوانند و می خوانیم ) و گاهی هم خیلی با هم خواهر و برادر می شویم ، کانال های مختلفی دارند و برنامه های هر کانال با کانال دیگر کاملا" متفاوت است و مثلا" در ترکیه کانال اسلام و مذهب با کانالی که به طور مثال برای کودکان است ، تفاوت بسیار دارد - در حالیکه ما در تلویزیون خودمان - هر کانالی را که باز کنیم امکان دارد یک شخصیت کارتونی راببینید که دارد اذان می گوید و یا نماز می خواند - که هدف آن اشاعه ی فرهنگ اسلام برای کودکان و نوجوانان ذکر
می شود . از سویی عده ای در جامعه وقتی که این گونه پرسش ها مطرح می شود - همان گونه که در بالا به آن اشاره کردیم ، از روی بسته بودن تفکر و دیدگاه هایشان - فورا" برمی آشوبند که پس شما دوست دارید که همه ی کانال ها برای شما رقص و آواز و غنا و مسایل ضد شرعی بگذارند - در صورتی که همین افراد که این طور موضع تند و غیر منطقی می گیرند ، نمی دانند که شاید افرادی مثل من که دارم این سووالات را مطرح می کنم اصلا" از نوع استفاده از رقص و آواز که اگر باشد ( و نیست ) ، به شیوه ای که سیما و صدا استفاده می کند ، مخالف باشم و حتی فیلم هایی که به عنوان سریال های خانوادگی یا طنز تهیه و پخش می کند که بیشتر لودگی و هد ر دادن پول وسرمایه ی مردم است تا طنز ، انتقاد داشته باشم . این پرسش ها - در ذهن همه ی مردم است و طوری شده که مردم غالبا" در این موارد به انفعال و حتی بی تفاوتی کامل کشیده شده اند - چرا که نظریاتشان به جایی نمی رسد و صدا و سیما هم که برای خودش نظر سنجی
می سازد و اعلام می کند که اصلا" ربطی به نظریات واقعی مردم و خواسته های واقعی شان ندارد . امیدوارم با پاسخ هایی منطقی به نقاط مشترکی برای توضیح و توجیه این مسایل و مشکلات فرهنگی برسیم که همه اش به دست
رسانه ی مثلا" ملی انجام می پذیرد .