در بین ایرانیان عزاداری با آیین و آداب خاصی برگزار می شود. قوم‌های ایرانی، با فکرهای گوناگون، یاد حسین (ع) را به شکلی ویژه گرامی داشتند و سالهاست که عاشورایی زندگی کرده و عاشورایی مرده‌اند. برای آن‌که بیش‌تر با فرهنگ ایرانیان و عشق آنها به امام حسین (ع) آشنا شویم، گشت و گذاری در ایران می‌زنیم و با برخی از این آیینها آشنا می شویم. با ما همراه باشید.
پاسداشت قیام عاشورا و سوگواری بر سالار شهیدان، در اعصار و قرون متمادی در تاریخ اسلام به‌صورت یکی از شعائر مهم دینی در سرزمین‌های اسلامی برپا می‌شد. در این میان، کشور ایران از قرن‌ها پیش از کانون‌های مهم سوگواری‌ محرم بوده است.
از همان آغاز، ایرانیان بیش از اقوام و ملت‌های دیگر به خاندان نبوت علاقه نشان دادند و این اشتیاق را نه‌تنها در مجالس سوگواری و مانند آن، بلکه در هنر و ذوق خود و عرصه‌هایی چون معماری اسلامی، کاشی‌کاری، آجرکاری و… متجلی ساختند.در هر منطقه ای از ایران به عشق امام حسین و یاران وفادارش مراسم آیین های خاصی برگزار می شود.
مردم اردبیل شاید پرشورترین آئین های سنتی عزاداری محرم را به خود اختصاص داده باشند. مردم این دیار پس از مراسم طشت گذاری که سه روز طول می کشد، طبق سنت دیرین از دوم محرم با عزاداری محله «اونچی میدان» عزاداری خود را آغاز می کنند. برگزاری شبیه خوانی امامزاده علی اصغر، برگزاری تعزیه در محله عالی قاپو، احرام بندی و شمع گردانی از جمله آئین های عاشورایی مخصوص اردبیل است.
مردمان جنوب کشورمان نیز، صاحبان پرشورترین عزاداری ها هستند. موسیقی عزاداری بوشهر که سرمنشأ تمام عزاداری های این خطه است، شامل سنج و دمام، چاووش خوانی و آئین صبح دم است. «آئین صبح دم» در بوشهر ترکیبی از نوحه خوانی و مرثیه خوانی است و تا قبل از اذان صبح انجام می گیرد، به این امید که صبح نشود و عاشورا از راه نرسد. مردم این دیار معتقدند که در این روزها باید دست از کار کشید و خانه ها را ترک کرد و در کوی و برزن به عزاداری پرداخت.
در لرستان نیز محرم آیین خاصی به نام "گل افتادن" برگزار می شود. در بعضی دیگر از مناطق سفره نذری در ایام عاشورا و تاسوعا برگزار می شود. در گرمی اردبیل مراسم خاصی به نام طشت گذاری برگزار می شود که این آیین بطور خاص منسوب به اردبیل است. در این آیین، طشت، نماد مشک سقای کربلا، نماد آب، نماد رود و نماد فراتی است که به روی حسین علیه السلام و یارانش بسته شد. این آیین، نوعی بیعت با امام حسین علیه السلام و حمایت از حضرت عباس علیه السلام است. در اردبیل، این رسم از 27 ماه ذیحجه آغاز می شود.
عزاداری سنتی مردمان بوشهر، سینه زنی به صورت دایره وار است. مقتل خوانی خرمشهر، منقبت خوانی یزد، جوش و چاووش نائین و چاغ چاغواز چهارمحال و بختیاری از جمله دیگر آئینهای عاشورایی این خطه را تشکیل می دهند. در صوت تکمیلی این برنامه می توانید با آیین ها و مراسم عزاداری در نقاط مختلف ایرانی به صورت کاملتری آشنا شوید. برای شنیدن صوت مورد نظر به سایت رادیو اینترنتی ایران صدا به این آدرس مراجعه نمایید.
[You must be registered and logged in to see this link.]