[You must be registered and logged in to see this image.]
در فصل بهار قطب شمال، پوشش برف باعث بروز اكسيدهاي نيتروژن مي‌شود. اين پديده كه سابقا شناسايي نشده بود، منبع يك‌سوم نيترات‌هايي كه به اتمسفر قطب شمال ارائه مي‌شوند، است. دانشمندان مطالعات كمي‌ روي مبدا و تكامل تركيبات نيتروژن در اتمسفر قطب شمال، به منظور درك تماس محيطي در اين منطقه انجام داده‌اند.
در قطب شمال، برف و توده يخ كه زمين را پوشش مي‌دهد، منبع دائمي ‌براي اعجاب محققان مي‌باشد. يكي از بزرگ‌ترين عوامل در تغيير آب و هوا نيز به دقت تحت نظارت شيميدان‌هاي جوي مي‌باشد كه مشكوك به بودن در پس تغييرات اساسي در تركيب جوي در بهار در زمان بازگشت تابش آفتاب هستند.
محققان، حوادث تخريب كلي ازن را در سطح پوشش برف قطب شمال همانند نقشي كه با اين پوشش در بارندگي خطرناك عطارد كه اكوسيستم‌ها را آلوده نمود، ايفا كرد، بررسي نموده‌اند. آنان مجذوب توانايي پوشش برف قطب شمال در تقابل با تركيبات نيتروژن مثلا اكسيدهاي نيتروژن و نيترات جوي بودند.

در اكسيدهاي نيتروژن عرض‌هاي جغرافيايي مياني، نه تنها به وسيله پديده طبيعي چون صاعقه و آتش‌سوزي جنگل‌ها توليد نشده‌اند بلكه فعاليت انساني مانند احتراق در موتورها و فعاليت صنعتي باعث آنها گشته‌اند.

آنان موجب باريك شدن غلظت ازن كه در حومه شهرها در زمان آلودگي‌هاي زياد مشاهده شده‌اند، مي‌باشند. اكسيدهاي نيتروژن در نيترات به سرعت اكسيده مي‌شوند كه اين هم در ماده مخصوص جوي تركيب شده و به وسيله جريانات هوا منتقل گشته و نيتروژن مازاد را به اكوسيستم‌هاي دور مي‌رساند.

در پاييز، زمستان و بهار قطب شمال، نيترات در پوشش برف ته‌نشين شده است. بنابراين وقتي برف در پرتوافكني خورشيدي نمايان شده است، نيترات به اكسيد نيتروژن تبديل مي‌شود كه به اتمسفر ساطع شده و باعث بروز اختلالاتي در شيمي‌ جوي قطب شمال مي‌گردد. اما وسعت اين پديده واجد شرايط باقي‌مانده است.

با اندازه‌گيري تركيب ايزوتوپ نيتروژن و اكسيژن در نيترات جوي كه در قطب شمال منطقه كانادايي جمع شده است، محققان نشان داده‌اند كه «بازسازي» نيترات ته‌نشين در برف توده يخي قطب شمال، اكسيدهاي نيتروژن را به اتمسفر به مقدارهاي اساسي باز مي‌گرداند.

براي نمونه در فصل بهار تقريبا يك‌سوم نيترات جوي قطب شمال از انتشارات اكسيدهاي نيتروژن از سوي پوشش برف ارائه مي‌شود، در حالي كه باقي آن مستقيما از انتقال جوي از عرض‌هاي جغرافيايي مياني ناشي مي‌گردد.

محققان نيز اثرات متقابل شيميايي قدرتمندي را بين اكسيدهاي نيتروژن ساطع به وسيله پوشش برف و تركيبات‌ هالوژني نشان داده‌اند كه در پديده تخريب ازن در سطوح پايين‌تر اتمسفر در بهار وارد شده‌اند.

اين تحقيق، نياز جهاني را به حل مشكلات محيطي ابراز مي‌نمايد و بازبيني طولاني‌مدت و استفاده از فنون جديد را براي تحليل مراحل فرا مي‌خواند.

مترجم : آزاده ارشدي
منبع: ScienceDaily