گلپا(مرد حنجره طلایی )

تا دو چشم خود را به هم زدم من عمر من جه طی شد
شوق این روز و هر روز من چرا رنج دیروز و روز گذشته شد






[



● هم اکنون استاد گلپا یک هتل به نام شاهین در شهر اشتوتگارت آلمان دارد .



صدای اکبر گلپا صدای جاویدانی است که همواره باقی خواهد ماند.
استاد بیژن ترقی(شاعر):
صدای گلپا بواقع تحولی عظیم و چشم گیر در سبک خوانندگی کشور ایجاد کرد. در ایامی که همه مردم اعم از پیر و جوان بیشتر به ترانه های رادیو دل بسته بودند و چندان توجهی به موسیقی آوازی نداشتند صدای گلپا با چنان استقبال و شور و حالی روبه رو شد که از هر خیابان و جلوی هر میدان و مغازه ای که رد میشدیم طنین صدای او عابرین را از حرکت باز میداشت . امید است قدر چنین هنرمندان بزرگی را بیشتر بدانیم که ارزش هر کشوری به بزرگان و هنرمندان آن کشور است.


همچنین خوانندگان بزرگی نیز مثل تیمور مصطفی اف (اذربایجان) ، حاج بابا (اذر بایجان) ، ابراهیم تاتلیس (ترکیه) ، ام کلثوم (مصر) ، شالاز ناوور (فرانسه) ، فرانک سیناترا ، سلن دیون ، خولیوو ایگلسیاس و ... از اکبر گلپایگانی به عنوان یکی از خوانندگان بزرگ موسیقی کلاسیک در دنیا نام برده اند و همچنین بزرگترین نوازنده گان و موسیقیدانهای کشور نیز مثل مرحوم علی تجویدی و جلیل شهناز ومرحوم اسدالله ملک و مرحوم حبیب الله بدیعی و پرویز یاحقی و فرهنگ شریف و منصور نریمان و انوشیروان روحانی و فضل الله توکل و .... یکصدا استاد گلپایگانی را به عنوان بهترین آوازه خوان تاریخ ایران می نامند .


نام بانو دلکش نیز نمی تواند از اذهان زدوده شود ، اما ایشان در مبحث آواز دستگاهی همانند مرضیه کمتر وارد شده اند .


به سال 1312 اکبر گلپایگانی در تهران بخش 9 هفده شهریور ( سه راه شکوفه ) دیده به جهان گشود . او در خانواده یی متولد شده بود که تمام افراد آن اعم از پدر و برادران ، دارای صدایی مطلوب و خوب بودند ، بدینجهت می توان گفت که صدا در خانواده او موروثی بوده و چنانکه گفته می شود پدر بزرگ او نیز از صدایی خوش و رسا برخوردار بوده است .


به سال 1312 اکبر گلپایگانی در تهران بخش 9 هفده شهریور ( سه راه شکوفه ) دیده به جهان گشود . او در خانواده یی متولد شده بود که تمام افراد آن اعم از پدر و برادران ، دارای صدایی مطلوب و خوب بودند ، بدینجهت می توان گفت که صدا در خانواده او موروثی بوده و چنانکه گفته می شود پدر بزرگ او نیز از صدایی خوش و رسا برخوردار بوده است .

اکبر گلپایگانی از همان دوران طفولیت بنا به توصیه پدر ، به تمرین آواز پرداخت و در تحت توجهات او به اصول موسیقی تا حدودی آشنا شد . او بیش از شش بهار از زندگی اش نگذشته بود که مادرش را از دست داد و در همان خردسالی ، ضربه هولناکی بر او وارد شد و زندگی او از همین زمان دچار غم و انده گشت وخودش در این باره می گوید :" پس از فوت مادرم ، عده یی از افراد فامیل بر سر ارث مادر بزرگم ( مادر مادرم ) که به ما سه برادر بخشیده بود با فامیل اختلاف ایجاد شد و چیزی نمانده بود که جانم را از دست بدهم و از خوش اقبالی توسط عده یی از همسایه ها از راه پشت بام نجات داده شدم که این موضوع همیشه مانند کابوسی وحشتناک با من بوده و باید دید ، عده یی برای پول چه کارها که نمی کنند " .

به هر حال این مسئله به مرور زمان باعث رنجش خاطر وی شده بود و زندگی را برایش جهنم ساخته بود و در همین دوران بود که برای گریز از این نارسایی به آواز خواندن پناه می برد و غم درونی خود را بدین گونه التیام می بخشید . به همین دلیل ، صدای او از سوزی به خصوص و آوایی دگر برخوردار است .

وی تحصیلات ابتدایی را در دبستانهای فرهنگ و اقبال شروع نمود و در کلاس چهارم با جهانگیر ملک هم کلاس بود و همین امر موجب دوستی و الفتی بین او و ملک شد به طوری که در اوقات فراغت ، ملک ضرب می گرفت و او می خواند . دوران ابتدایی را با هر مشکلاتی که داشت به سرعت پشت سر گزارد و تحصیلات متوسطه را در دبیرستان های بدر و نظام و پس از آن در دانشکده افسری و علوم و سپس کلاس تخصصی نقشه برداری سازمان برنامه را به پایان رساند و پس از آن دوره کارشناسی بانک را دید ولی در سرش سودای دیگری داشت ، و شوق دیگری را در دل می پرورانید . او عاشق موسیقی ملی و سنتی وطنش بود و شب و روزش با آواز خواندن سپری می شد ؛ شدت این اشتیاق به حدی بود که ناگریز کارهای اداری را هم بعد از چندی رها کرد و به آواز روی آورد .

شهر تهران در آن ایام ، این چنین بزرگ و پرجنب و جوش نبود و محلی که اکبر " گلپا " در آن پا به جهان گذارده بود ، اطرافش تمام صیفی ماری و سرسبز و خرم بود ، به همین سبب او هر روز بیشتر اوقات خود را در این محل خلوت و آرام می گذراند و با صدایی رسا ، شروع به آواز خواندن می کرد و مردم محل بخصوص کشاورزان صیفی کار دست از کار می کشیدند و دور او جمع می شدند و از او دعوت می کردند تا برای ایشان بخواند و او هم با رویی باز و گشاده و خندان و بی ریا برای ایشان می خواند . این عمل بارها و بارها تکرار می شد و او هرگز از تکرار این کار خسته نمی شد .

زندگی او به همین ترتیب سپری می شد تا اینکه گذارش به منزل مردی بنام " حسین یکرنگی " که مردی پاک طینت و درویش و دارای صدایی خوش و پر طنین بود می افتد ، او که بخوبی به گوشه ها و ردیف های موسیقی ایرانی وارد بود اکبر " گلپا " جوان را مورد تشویق و تائید قرار می دهد و مدت زیادی از آشنایی و آمد و شد او نمی گذرد که او یک شب با استاد " نورعلی خان برومند " یکی از مفاخر هنر موسیقی کلاسیک ایرانی ، نوازنده چیره دست سنتور و سه تار ، در منزل آشنا می شود و " یکرنگی " از او می خواهد که در حضور " نور علی خان " قطعه یی از آواز ایرانی را اجرا نماید و او یک قطعه در " بیات ترک " می خواند که استاد " برومند " از صدای او خیلی خوشش می آید ولی چون پختگی و تسلط روی گوشه های دستگاه های موسیقی ایرانی را نداشت تصمیم به تعلیم وی می گیرد و حدود نه سال و هشت ماه به طور مداوم وی را تحت تعلیم قرار می دهد و این مراقبت های استاد " برومند " گلپایگانی را در همه محافل شناساند و خیلی زود به صورت ستاره یی درخشان تابیدن گرفت . " نور علی خان " که خود استاد تار و سنتور و سه تار بود ، صدای اکبر " گلپا " را همراهی می کرد و تعلیم وی ادامه داشت و هنوز استاد " برومند " برای او آموزش بیشتری را پیش بینی می کرد که ناگهان شبی در باغی که در " گلندوک " ، ( یکی از ییلاقات اطراف تهران ، لواسان ) ، گلپایگانی و عده یی جمع بودند و علی دشتی نویسنده معروف هم حضور داشته می خواند ، در آن جلسه داود پیرنیا مبتکر برنامه " گلهای جاویدان " نیز حضور داشت و بلافاصله برای شرکت در برنامه " گلها " از گلپایگانی دعوت می کند که او نیز این دعوت را بلافاصله قبول نموده ولی " نور علی خان " مخالفت می کند و باو می گوید کم جنبه یی از خود نشان ندهد و زود مجذوب شهرت زمان خود نشود و بر امیال خود پیروز شود و به برنامه آموزشی صحیح خود نزد وی ادامه دهد ولی غرور جوانی و افسون اطرافیان گلپایگانی او را از کسب فیض محضر چنان استادی محرومش کرد به طوری که به نصیحت استاد اهمیت نداد و دعوت برای شرکت در برنامه " گلها " را می پذیرد و همین امر باعث رنجش استاد " برومند " می شود و استاد پس از رنجشی که از وی متوجهش شده بود در نزد عده یی می گوید حیف که گلپایگانی صبر نکرد تا از او یک استاد آواز به تمام معنی ساخته شود اگر او چند صباحی دیگر به تعلیم خود ادامه می داد از نظر تکنیک خوانندگی و صدای خداداده یی که داشت یک قرن دیگر هم چنین شخصی در موسیقی ملی ایران ظهور نمی کرد ولی افسوس که او به تعلیم و تعلم خود ادامه نداد .

گلپایگانی اعتقاد دارد که ردیف های موسیقی سنتی ایران ، به منزله چهار عمل اصلی " حساب " می باشد که باید هر خواننده آن را بداند، اگر شخصی بخواهد خوب بخواند باید حتما به ردیف ها تسلط کامل داشته باشد تا بتواند از گوشه های ظریف و با حال که در موسیقی ایرانی فراوان یافت می شود استفاده نماید و شعر را در قالب آن ریخته با تحریرهای متنوع و بجا تحویل شنونده دهد
--------------------------------------------------------------------------------

کوتاه از او

سال تولد : 10 بهمن ماه سال 1312

محل تولد : تهران (محله تکیه زرگرها)

نام پدر : مرحوم حاج حسین گلپایگانی (خواننده آوازهای مذهبی)

همسر : خانم گلرخ گرایلی

فرزندان : دکتر ساقی گلپایگانی ، دکتر ساغر گلپایگانی

تحصیلات : دیپلم طبیعی و فارغ التحصیل از دانشگاه نقشه برداری ، دانشگاه افسری و کارشناسی بانک مسکن

اساتید : حاج حسین گلپایگانی ، مرحوم حسن یکرنگی (شاگرد استاد اقبال آذر) ، مرحوم دکتر نور علی خان برومند ، مرحوم استاد ابوالحسن صبا ، مرحوم استاد حسین طاهرزاده ، مرحوم استاد حاج محمد مجرد ایرانی ، مرحوم استاد عبدالله دوامی ، مرحوم استاد اسماعیل خان قهرمانی ، مرحوم استاد ادیب خوانساری ، مرحوم استاد یوسف فروتن ، مرحوم استاد سلیمان خان امیرقاسمی ، مرحوم استاد حسن مشحون

(لازم به ذکر است به غیر از اساتید ذکر شده ، استاد گلپایگانی از محضر استادان بسیار بزرگی همچون مرتضی خان محجوبی و دیگران هم استفاده کرده اند.)

خواننده محبوب تمام عمر : مرحوم استاد ادیب خوانساری

تاریخ ورود به رادیو ایران : 1337

آثار رادیویی : سلسله برنامه‌های گلها شامل گلهای جاویدان ، گلهای رنگارنگ ، برگ سبز ، یک شاخه گل و گلهای تازه

و تعدادی دیگر از برنامه‌های رادیویی شامل برنامه‌های موسیقی ایرانی ، بزم شاعران ، نوایی از موسیقی ملی ، شما و رادیو ، بزم عاشقان و ...

اولین آواز رسمی : آوازی در مایه ابوعطا در سال 1328 (در سن 16 سالگی) در یک محفل خصوصی و در منزل استاد مرتضی خان محجوبی و با همکاری استادان بزرگی همچون مرتضی خان محجوبی ، بانو قمرالملوک وزیری ، سعادتمند قمی ، علی تجویدی و حسین تهرانی

(لازم به ذکر است همانطور که عنوان شد برنامه فوق یک برنامه خصوصی بوده است اما استاد گلپایگانی با سن بسیار کم (16 سالگی) با ساز بزرگترین نوازندگان روزگار هنرنمایی کرده اند.)

نوازندگانی که با استاد گلپا همکاری کرده اند : استادان مرتضی خان محجوبی ، نور علی خان برومند ، ابوالحسن صبا ، اسماعیل قهرمانی ، احمد عبادی ، علی اصغر بهاری ، مهدی خالدی ، یوسف فروتن ، حسین یاحقی ، رضا ورزنده ، جلیل شهناز ، علی تجویدی ، حسین تهرانی ، مجید وفادار ، پرویز یاحقی ، حسن کسایی ، لطف الله مجد ، جواد معروفی ، همایون خرم ، حبیب الله بدیعی ، فرهنگ شریف ، مجید نجاهی ، فرامرز پایور ، منصور صارمی ، امیر ناصر افتتاح ، جهانگیر ملک ، سلیم فرزان ، فریدون حافظی ، حسین همدانیان ، اسدالله ملک ، فضل الله توکل ، انوشیروان روحانی ، بهرام شمس ، حسن ناهید ، کیومرث حقیقی ، محمد حیدری ، منصور نریمان ، محمود رحمانی پور ، عماد رام ، سیاوش زندگانی ، میلاد کیایی ، امیر بیداریان و ...




مهمترین وقایع هنری :

1320 - آغاز تعلیم موسیقی نزد پدر (حاج حسین گلپایگانی) به طور جدی و منظم

1326 - اولین تجربه شرکت در یک گروه ارکستر کر به رهبری ایرج گلسرخی

1327 - عضویت در انجمن موسیقی مدرسه نظام و آشنایی با استاد حسین خواجه امیری (ایرج)

1328 - آشنایی با مرحوم حسن یکرنگی از شاگردان اقبال السلطان (اقبال آذر) و تعلیم آواز نزد او - اجرای آوازی در مایه ابوعطا در سال 1328 (در سن 16 سالگی) در یک محفل خصوصی و در منزل استاد مرتضی خان محجوبی

1330 - آشنایی با دکتر نور علی خان برومند به کمک علی تجویدی و آغاز تعلیم تحت نظر استاد برومند

1331 - آشنایی با اساتید برجسته موسیقی ایران و تعلیم نزد استاد ابولحسن صبا ، حسین طاهر زاده ، ادیب خوانساری ،عبدالله دوامی ، حاج محمد مجرد ایرانی ، یوسف فروتن ، سلیمان امیر قاسمی ، اسماعیل قهرمانی ، حسن مشحون

1335 - خواندن آواز در دستگاه سه گاه (به همراهی تار استاد نور علی برومند ) و آواز در دستگاه بیات اصفهان (به همراهی کمانچه استاد علی اصغر بهاری ) به دعوت سازمان یونسکو

1337 - ورود به رادیو ایران برای اجرای موسیقی به دعوت مرحوم داوود پیرنیا مبتکر وزین برنامه گلها

1339 - ضبط اولین صفحه ( گرامافون ) توسط کمپانی ایران گرام

1340 - تدریس موسیقی ایرانی بنا به دعوت دانشکده (میوزیک بیلدینگ) یوسی.ال.ا (کالیفرنیا ) به همراه استاد فرهنگ شریف

1352 - اجرای برنامه در رویال دایان لندن - در این برنامه از هر کشور یک خواننده منتخب و یک موزیسین شرکت داشتند که از

ایران خواننده منتخب استاد گلپا بود.

1358 - ممنوعیت برای اجرای موسیقی در رادیو و تلویزیون ایران

1373 - دریافت دکترای افتخاری در رشته آواز از دانشگاه کلمبیای آمریکا (استاد گلپا اولین ایرانی است که موفق به دریافت دکترای آواز می باشد.)

1381 - دریافت دکترای افتخاری اقتصاد و هنر از سازمان یونسکو

1382 - آغاز به کار مجدد پس از 25 سال (اما همچنان صدای استاد از رسانه‌ها پخش نمی شود) ، ارائه دو آلبوم مست عشق و عقیق

1384 : مراسم بزرگداشت و تقدیر از استاد گلپا با حضور پروفسور سیسختی و ذوالقدر

1385 : اهدای دکترای افتخاری از دانشگاه مجارستان

1386 : اخذ نشان پیکاسو در مجلس سنای فرانسه از دست ژاک شیراک (رئیس جمهور پیشین فرانسه)


● بازی در فیلم سینمایی مرد حنجره طلایی به عنوان هنر پیشه نقش اول به کارگردانی مرحوم میثاقیه در سال 1348 شمسی __ 1969 م .



● معین خواننده معروف ایرانی ساکن لس آنجلس مدتی را نزد استاد به یادگیری آواز پرداخته است .
● استاد شجریان در کتاب زندگی نامه خود و همچنین مصاحبه سال (شرمنده حافظه جواب نمیده) گفته است که الگو و مشوق من در موسیقی استاد گلپا است و من وقتی صدای استاد گلپایگانی را شنیدم واقعا عاشق موسیقی شدم ...


استاد گلپا به دعوت از ابراهیم تاتلیس برای حضور در یک کنسرت مشترک در کشور ترکیه دعوت شده است





((( کنسرت بزرگ تخت جمشید )))
حرف کنسرت بزرگ استاد گلپایگانی در تخت جمشید چندی هست که در محافل خبری سر زبانها افتاده است و استاد گلپا می خواهد بعد از 27 سال در وطنش کنسرت بگذارد . ولی خب اینطور که معلومه هنوز مجوز دریافت نکرده البته صحبت هایی با آقای حسین صفار هرندی شده و ایشان نیز قول مجوز را دادند ولی هنوز که خبری نیست ... ضمنا کلیه درآمد این کنسرت زیر نظر آکادمی نخبگان جوان و همچنین پرفسور صحرائیان به دانشجویانی که از عهده مخارج دانشگاه برنمی آیند اختصاص خواهد یافت . این کنسرت به احتمال ۹۰درصد در شیراز و در تخت جمشید برگزار خواهد شد و اینطور که قبلا گفته شده بود قراره به این کنسرت مجوزه 20000 نفری داده شود ولی خب فعلا که هیچ خبری از مجوز نیست .



● اجرای آواز در سازمان یونسکو در سال 1335 ، به دعوت این سازمان و اولین خواننده ایرانی که در خارج از ایران کنسرت داشته است .


● اجرای کنسرت در لندن با استاد ((حبیب الله بدیعی نوازنده ویلون )) و همچنین بازی در نمایشنامه رادیویی آتشی بر دل ، در سال 1350 شمسی __ 1971 م


● هم اکنون محل زندگی استاد گلپا در فرمانیه است و بهترین تفریح اش نیز رفتن به پارک جمشیدیه برای ورزش همراه با همسرشان است

قدر محبت رو بدون توی دنیا کمه همدم خوب و مهربون توی دنیا کمه

حالا که افتاده ای شکسته دل پا زیر پا
حالا که دیوونه ای میخواد بمیره برات

قدر محبت رو بدون توی دنیا کمه همدم خوب و مهربون توی دنیا کمه




[You must be registered and logged in to see this image.]

او واقعا" استاد آواز و موسیقی بود ، و مرد حنجره طلایی زیبنده ی هنرش . من صدای گلپارا همیشه دوست داشته ام .

دنیا بکامت اقای سزار به نظر من یکی از صدا هایی که هرگز تکرار نخواهد شد صدای استاد گلپایگانی می باشد