آسيب‌ها و بيماري‌ها معمولاً به‌صورت‌ مجموعه‌اي‌ از نمودهاي‌ متمايز ظاهر مي‌شوند. نمودها بر دو دسته‌اند: علايم‌ كه‌ مصدوم‌ ممكن‌ است‌ به‌ آنها اشاره‌ كند و نشانه‌ها كه‌ شما ممكن‌ است‌ (در معاينه‌) آنها را كشف‌ كنيد.

بعضي‌ از نمودها كاملاً آشكار هستند در حالي‌ كه‌ عده‌اي‌ ديگر، تا زماني‌ كه‌ مصدوم‌ را به‌طور كامل‌ و دقيق‌ معاينه‌ نكنيد، از نظر دور مي‌مانند.
در صورت‌ امكان‌، مصدوم‌ هوشيار را در همان‌ وضعيتي‌ كه‌ يافته‌ايد، معاينه‌ كنيد و به‌ آسيب‌هاي‌ آشكار رسيدگي‌ كنيد. اگر مصدوم‌ بي‌هوش‌ است‌، اولين‌ كار پاك‌ كردن‌ راه‌ تنفسي‌ و باز نگه‌ داشتن‌ آن‌ است‌.

لباس‌هاي‌ مصدوم‌ را بي‌دليل‌ خارج‌ نكنيد و بيش‌ از حد نياز، وي‌ را در معرض‌ هواي‌ سرد ترك‌ نكنيد. از حواس‌ خود (بينايي‌، شنوايي‌، لامسه‌ و بويايي‌) استفاده‌ كنيد.
سريع‌ و هوشيارانه‌ اما دقيق‌ و جامع‌ عمل‌ كنيد و بدون‌ توجيه‌، فرضيه‌سازي‌ نكنيد. شما بايد با ملايمت‌ با مصدوم‌ برخورد كنيد اما در لمس‌ بايد به‌ قدر كافي‌ قاطع‌ عمل‌ كنيد تا بتوانيد هرگونه‌ تورم‌، نامنظمي‌ يا نقاط‌ حساس‌ در لمس‌ را كشف‌ كنيد.
اگر مصدوم‌ هوشيار است‌، از وي‌ بخواهيد كه‌ احساس‌ خود از لمس‌ شما را بيان‌ كند.

جستجوي‌ نشانه‌ها معاينه‌ «سر تا پا» به‌ شما كمك‌ مي‌كند كه‌ نشانه‌هاي‌ آسيب‌ يا بيماري‌ را كشف‌ كرده‌، وضعيت‌ مصدوم‌ را تشخيص‌ دهيد.
ارزيابي‌ علايم‌
علايم‌ در واقع‌ احساساتي‌ هستند كه‌ مصدوم‌ آنها را حس‌ مي‌كند و ممكن‌ است‌ قادر به‌ توصيف‌ آنها باشد. از او سؤال‌ كنيد كه‌ آيا احساس‌ غيرطبيعي‌ دارد. اگر مصدوم‌ درد دارد، از او سؤال‌ كنيد كه‌ درد را در كجا احساس‌ مي‌كند، درد از چه‌ نوعي‌ است‌، چه‌ چيزي‌ دردش‌ را كمتر مي‌كند و چه‌ چيزي‌ آن‌ را تشديد مي‌كند و درد با حركت‌ يا تنفس‌ چگونه‌ تغيير مي‌كند.

اگر درد به‌ دنبال‌ آسيب‌ ايجاد نشده‌ است‌، در مورد نحوه‌ و محل‌ شروع‌ آن‌ سؤال‌ كنيد. در مورد نشانه‌هاي‌ ديگر مثل‌ تهوع‌، گيجي‌، احساس‌ گرما يا سرما، ضعف‌ يا تشنگي‌، سؤال‌ كنيد. در صورت‌ تناسب‌، با انجام‌ معاينه‌اي‌ براي‌ جستجوي‌ نشانه‌هاي‌ آسيب‌ يا بيماري‌، علايم‌ را تأييد كنيد.

پرسش‌ درباره‌ علايم‌ مصدوم‌ ممكن‌ است‌ قادر باشد در مورد علايمي‌ كه‌ حس‌ مي‌كند، به‌ شما توضيح‌ دهد. اين‌ جزييات‌ ممكن‌ است‌ در تشخيص‌ نوع‌ آسيب‌ يا بيماري‌ به‌ شما كمك‌ كنند.
جستجوي‌ نشانه‌ها
نشانه‌ها در واقع‌ جزيياتي‌ از وضعيت‌ مصدوم‌ هستند كه‌ شما مي‌توانيد آنها را مشاهده‌، لمس‌ و بو كنيد و يا بشنويد. بسياري‌ از نشانه‌ها آشكار هستند اما تعدادي‌ را تنها با معاينه‌ دقيق‌ و جامع‌ مي‌توانيد كشف‌ كنيد. سطح‌ پاسخ‌دهي‌ مصدوم‌ را ارزيابي‌ كنيد.

اگر بي‌هوش‌ است‌ يا آنكه‌ قادر نيست‌ به‌طور واضح‌ صحبت‌ كند، ممكن‌ است‌ مجبور باشيد تنها بر اساس‌ شرح‌ حال‌ حادثه‌، اطلاعات‌ كسب‌ شده‌ از ناظران‌ و نشانه‌هايي‌ كه‌ در معاينه‌ پيدا مي‌كنيد، به‌ تشخيص‌ برسيد.

لمس‌ كردن‌ براي‌ جستجوي‌ نشانه‌هاي‌ آسيب‌ در هنگام‌ معاينه‌ قسمت‌ آسيب‌ديده‌ بدن‌، محل‌ را از نظر وجود حساسيت‌ در لمس‌ بررسي‌ كنيد و به‌ دنبال‌ تغيير شكل‌ يا تغيير رنگ‌ در اطراف‌ محل‌ آسيب‌ بگرديد. در زمان‌ معاينه‌ يك‌ قسمت‌، به‌ دقت‌ آن‌ را نگه‌ داريد.
از حواس‌ خود استفاده‌ كنيد
به‌ دنبال‌ نمودهايي‌ مثل‌ تورم‌، خونريزي‌، تغيير رنگ‌ يا تغييرشكل‌ بگرديد. ريتم‌ و قدرت‌ نبض‌ را لمس‌ كنيد. به‌ تنفس‌ بيمار گوش‌ كنيد و به‌ دنبال‌ صداهاي‌ غيرطبيعي‌ (مثل‌ صداي‌ «قرچ‌ قروچ‌» ناشي‌ از گير افتادن‌ هوا در زير پوست‌) بگرديد.

نواحي‌ دردناك‌ را با ملايمت‌ لمس‌ كنيد؛ هرگونه‌ تندرنس‌ (حساسيت‌ و درد) روي‌ استخوان‌ها و تغيير در زاويه‌ مفاصل‌ را مورد توجه‌ قرار دهيد.

ناتواني‌ مصدوم‌ در انجام‌ كارهاي‌ طبيعي‌ (مثل‌ حركت‌ دادن‌ اندام‌ها) را بررسي‌ كنيد. براي‌ جستجوي‌ سرنخ‌هاي‌ بيشتر، از حس‌ بويايي‌ خود استفاده‌ كنيد.

منبع: سايت پزشكان بدون مرز