[You must be registered and logged in to see this image.]
برخي از بيماري‌ها نه به دليل قدرت ويروس‌ها و سختي مرض كه به دليل برخي انگاره‌ها و شرم و حيايي فرهنگي و عرفي ممكن است در جامعه‌اي رواج يابد و اقدام ديرهنگام براي درمان آن موجب گسترش و وخامت بيماري شود.
درست است كه الان چند سالي است مثلا درباره بيماري‌هاي مقاربتي، تناسلي و ايدز راحت‌تر صحبت مي‌شود، اما تا چند سال قبل‌ خيلي از زنان ما به دليل خجالت‌زدگي حتي بيماري سرطان پستان خود را مخفي مي‌كردند يا دست كم در رسانه‌هاي ما كمتر از آن صحبت مي‌شد.

البته وضعيت كشور ما در اين زمينه نسبت به كشورهايي مثل هند، مصر و نيجريه خيلي نگران‌كننده نيست. هر 3 دقيقه يك زن مصري از بيماري خود مطلع مي‌شود و از همان لحظه، ترك شدن از سوي همسر، يكي از ترس‌هاي زندگي‌اش به شمار مي‌آيد. در هند زن‌هاي داراي سرطان سينه به دليل گسترش اين عقيده كه اين بيماري واگيردار است، ممكن است مجبور به استفاده از ظروف غذاي جداگانه شوند.

سرطان سينه يكي از شايع‌ترين سرطان‌ها در ميان زنان ايراني محسوب مي‌شود و سالانه 7 هزار زن ايراني به اين سرطان مبتلا مي‌شوند لذا با توجه به اين‌كه 70 درصد اين بيماران بالاي 5 سال عمر مي‌كنند اكنون حدود 70 هزار زن مبتلا به اين بيماري در كشور داريم و اين آمار كمي نيست! بويژه آن‌كه سن ابتلا به سرطان سينه در ايران 5 سال پايين‌تر از سطح جهاني است. در زمان حاضر به طور متوسط سن ابتلا به اين بيماري در ايران بين 45 تا 55 سال است در حالي كه اين سن در كشورهاي غربي بين 50 تا 60 سال است.

بيماري سرطان پستان مانند ساير بيماري‌هاي سرطان 4 مرحله اول تا چهارم دارد، مرحله اول آن كاملا قابل علاج قطعي است، مرحله دوم و سوم، مرحله كلينيكي است كه بيمار بايد تحت درمان‌هاي خاص و عمدتا جراحي و شيمي‌درماني قرار گيرد؛ اما مرحله چهارم زماني است كه بيماري خيلي پيشرفت كرده است و كار زيادي براي آن نمي‌توان انجام داد. مساله مهم بيماري سرطان سينه در ايران اين است كه به‌رغم آن‌كه حدود 80 درصد موارد اين بيماري در كشورهاي غربي در مرحله يك شناسايي و درمان مي‌شوند، در ايران 70 درصد اين بيماران در مرحله 2 يا 3 شناسايي مي‌شوند و همين امر درمان قطعي اين بيماران را با مشكل مواجه مي‌كند. پيش از اين، سرطان سينه بيماري‌اي بود كه بيشتر زنان سفيدپوست و افرادي را كه در قطب‌هاي صنعتي همچون آمريكاي شمالي و اروپاي غربي زندگي مي‌كردند، مبتلا مي‌كرد، اما بعد معلوم شد كه در هر جايي هست؛ آسيا، آفريقا، اروپاي شرقي و آمريكاي لاتين مواردي از سرطان سينه را داشتند. تا سال 2020 حدود 70 درصد از موارد سرطان سينه در كشورهاي در حال توسعه خواهد بود.

دكتر محمداسماعيل اكبري، رئيس مركز تحقيقات دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي دراين‌باره مي‌گويد: در سرطان سينه، مبتلايان شانس بالايي براي زنده ماندن داشته و پس از درمان، احتمال بازگشت و عود مجدد بيماري وجود دارد. بنابراين بيماران مبتلا به سرطان سينه بايد تحت نظر پزشك معالج قرار بگيرند.

دكتر اكبري با بيان اين كه احتمال پيشگيري از 40 درصد انواع سرطان‌ها وجود دارد، اظهار كرد: سرطان سينه نيز يكي از انواع سرطاني است كه براحتي مي‌توان با تشخيص زودرس از آن پيشگيري كرد و تنها شرط آن، هوشيار بودن مردم جامعه بخصوص زنان است. بررسي و مطالعه سرطان سينه در ايران حاكي از آن است كه ما با سرطان تهاجمي‌تري مواجه هستيم و به دليل فرهنگ ديني ملي ما كه مادران ستون اصلي خانواده هستند اين سرطان از نظر اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي بار بسياري را براي خانواده دربردارد.

رئيس مركز تحقيقات سرطان با بيان اين كه سابقه فاميلي احتمال ابتلا به سرطان سينه را 5 برابر افزايش مي‌دهد، اذعان كرد: از اين رو پيشگيري از اين سرطان بسيار حائز اهميت است تا اين بيماري در مراحل ابتدايي تشخيص داده شود. وي با بيان اين‌كه نازايي و عدم شيردهي زنان از عوامل ابتلا به سرطان سينه به شمار مي‌رود، خاطرنشان كرد: زناني كه پس از بارداري شيردهي نداشته يا نازا هستند، يكي از فاكتورهاي خطر براي ابتلا به اين سرطان را دارا هستند.

دكتر حميدرضا ميرزايي كه در زمينه سرطان‌شناسي تحقيق مي‌كند، معتقد است: سرطان سينه شايع‌ترين بدخيمي در زنان كشور است كه برخلاف بسياري از بيماري‌ها، تنها انسان مدرن نيست كه با عارضه سرطان سينه دست به گريبان است، متون تاريخي نشاندهنده اين حقيقت است كه پزشكان قديمي نيز در جستجوي راهي براي درمان اين بيماري بوده‌اند.

وي گفت: امروزه به كمك شيوه‌هاي نوين جراحي و راديوتراپي، رژيم‌هاي جديد كموتراپي و هورمون‌تراپي، تارگت‌تراپي و درمان‌هاي حمايتي، كمتر از گذشته نگران درمان مناسب بيماران هستيم.

مسائل فرهنگي هميشه باعث پنهان كردن بيماري نمي‌شود بلكه گاهي زمينه و بستر ابتلاي به آن را فراهم مي‌كند مثلا الان چند سالي است كه استفاده از سيگار و قليان به عنوان يك خرده فرهنگ جديد در ميان دختران و زنان جوان مد شده و رواج يافته است در حالي كه استعمال دخانيات و بخصوص قليان از عوامل بسيار خطرناك ابتلا به سرطان سينه به شمار مي‌رود. همچنين افزايش وزن غيرطبيعي و مصرف تركيبات هورموني‌ زنانه به صورت غيرعلمي نيز از عوامل موثر در ابتلا به اين سرطان محسوب مي‌شود. همچنين سابقه فاميلي و سقط جنين غيرطبي از عوامل موثر در ابتلا به سرطان سينه محسوب مي‌شود.

دكتر آسيه الفت‌بخش، عضو هيات علمي جهاد دانشگاهي درباره نشانه‌هاي اين بيماري مي‌گويد: درد، التهاب، تورم، قرمزي و فرورفتگي نوك سينه از علائم شايع سرطان سينه به شمار مي‌رود.

به گفته وي، سن بالا، سابقه فاميلي ابتلا به سرطان، اولين حاملگي بالاي 30 سال، قاعدگي زير 12 سال، يائسگي بالاي 55 سال، عدم حاملگي، عدم شيردهي و هورمون‌درماني بعد از يائسگي از عوامل خطر در ابتلا به سرطان سينه هستند.

وي افزود: دردهاي شايع سينه به دو دسته دوره‌اي و غيردوره‌اي تقسيم مي‌شود كه دردهاي دوره‌اي در زنان 30 تا 35 ساله در نيمه دوم قاعدگي يا در صورت مصرف هورمون ديده مي‌شود. دردهاي دوره‌اي غالبا دوطرفه هستند و به علت شدت درد به زير بغل منتشر مي‌شوند و همچنين با مصرف كافئين يا در صورت اضطراب و افسردگي تشديد مي‌شوند و عموما علت اين دردها تغييرات هورموني است.

عضو هيات علمي جهاد دانشگاهي علوم پزشكي تهران در خصوص دردهاي غيردوره‌اي گفت: اين دردها بدون ارتباط با قاعدگي هستند، معمولا در افراد بالاي 40 سال ديده مي‌شود و ماهيت سوزني يا كششي دارند. علت دردهاي غيردوره‌اي عموما كيست‌هاي ناحيه سينه، دردهاي قلبي و عضلاني، توده‌هاي خوش خيم يا بدخيم سينه هستند.

يكي ديگر از نگراني‌هاي زنان در ارتباط با سرطان پستان به بحث زيبايي و حفظ تناسب اندام آنها برمي‌گردد كه بازهم تاثير فرهنگ را در بيماري و درمان آن نشان مي‌دهد.

رئيس مركز تحقيقات سرطان دانشگاه شهيد بهشتي دراين‌باره مي‌گويد: پزشكان ايراني تقريبا از حدود 20 سال پيش در عمل جراحي سرطان سينه قادر به حفظ سينه‌ها هستند. ضمن اين‌كه استفاده از پروتزهاي سينه مي‌تواند نگراني خانم‌ها را دراين‌باره برطرف كند. با اين حال زنان جامعه ما بايد براي تشخيص و پيشگيري از سرطان سينه، سالي يك بار معاينه كلينيكي و ماهي يك بار ماموگرافي را فراموش نكنند.