شكست هاي نظامي روم از ايران در عهد امپراتور آناستاسيوس | ||
آناستاسيوس يكم Flavius Anastasius كه از سال 502 تا 505 ميلادي با امپراتوري ايران جنگيد و شكست خورد يازدهم آوريل سال 491 ميلادي امپراتور روم شرقي شده بود. نام قبلي او «فلاويوس» بود. آناستاسيوس قصد تصرف دو منطقه استراتژيك درعا (داراس در سوريه) و تل عفر (در عراق شمالغربي امروز و درچهل مايلي مرز سوريه) را كرده بود تا در آنجا دو دژ بسازد و نيرو مستقر كند. به علاوه، به منطقه آمد (ديار بكر) لشكر فرستاده بود كه قباد ساساني سه سپاه از سه جانب به سوي قلمرو روم فرستاد. يك سپاه ارتش ايران نيروهاي رومي را در كردستان امروز تركيه شكست داد و شهر «آمد» را پس گرفت (رومي ها اين شهر را «آميدا»، ارمنيان «آميد» و كردها «آمد» تلفظ مي كردند كه امروز «دياربكر» خوانده مي شود و كردنشين است). سپاه ديگر در جهت تراكيه به حركت درآمد (تراكيه = تراس منطقه اي است اروپايي در شمال درياي مرمره و اينك در چند قطعه و هر قطعه جداگانه متعلق به تركيه، بلغارستان و يونان)، و سپاه سوم بعدا شهر تئودوسيوپوليس را تصرف كرد. در پي اين شكستها، دولت روم حاضر به پرداخت غرامت شد و ميان دو امپراتوري در سال 506 ميلادي يك پيمان صلح امضاء شد كه هفت سال رعايت مي شد. اين پيمان به قباد ساساني فرصت داد تا اقوام آسياي ميانه كه عزم مهاجرت به قلمرو ايران را كرده بودند به اروپاي جنوب شرقي براند. اين رانده شدگان به نوبه خود در شرق اروپا و بالکان اسلاوها و بلغارها را تحت فشار قراردادند و آناستاسيوس از بيم تعرّض اين اسلاوها و بلغارها به قسطنطنيه، در سر راه آنان يک ديوار طولاني (ميان مرمره و درياي سياه) کشيد که به ديوار آستاسيانوس Anastasius Wall معروف است. ساسانيان نسبت به مهاجرت مردماني از تبار و فرهنگ ديگر به ايرانزمين حسّاسيت زياد از خود نشان مي دادند. به نظر برخي از مورخان، اين تفكر هنوز در ميان كردهاي تركيه، عراق و سوريه وجود دارد. اينان تنها پس از جنگ ملازگرد در سال 1071 ميلادي بود كه به پيروزي آلپ ارسلان انجاميد، اجبارا اجازه دادند كه سلجوقيان در برخي از مناطقشان سكونت كنند و پس از آن زمان است كه تركمانان در مناطق كردنشين از جمله سليمانيه و تل عفر و ... ساكن شده اند. كار خوبي كه از آناستاسيوس يكم كه تا سال 518 ميلادي حكومت كرد در تاريخ باقي مانده است ضابطه «قطعيت اقدام هاي ماموران دولت پس از صدور حكم دادگاه» است كه جهانگير شده است. طبق اين ضابطه (كه به تصميم آناستاسيوس تدوين شده است)؛ هر تصميم و اقدام ماموران دولت در صورتي كه مورد اعتراض قرار گيرد، هنگامي قطعيت مي يابد كه دادگاه صالحه به آن رسيدگي كند و حكم بدهد. |