حتما شما هم از متخصصان رشته‌هاي مختلف علوم پزشكي شنيده‌ايد كه فعاليت بدني و ورزشي، ضامن سلامتي شما و پيشگيري‌كننده از بيماري‌هاي مختلف اعم از بيماري‌هاي قلبي و نيز بيماري‌هاي متابوليك مانند چاقي و ديابت است ، اما متاسفانه افراد زيادي در جامعه هستند كه به بهانه مشكلات و مشغله‌هاي زندگي مدت‌هاست فعاليت بدني منظم را كنار گذاشته‌اند. سوال اين است كه شروع فعاليت بدني در سنين ميانسالي به بعد آيا مفيداست؟!
مطالعه‌اي كه اخيرا روي بيش از 2000 مرد سوئدي 50 ساله با بيش از 20 سال پيگيري، در مجله علمي- پزشكي انگلستان چاپ گرديد، نشان داد افرادي كه انجام فعاليت بدني منظم را تا سنين 50 سالگي به تاخير مي‌اندازند نيز هنوز مي‌توانند از مزاياي فعاليت بدني، برخوردار گردند، اما اين مطالعه همچنين تاكيد مي‌كند: در افرادي كه فعاليت بدني را تا سنين بالا به تاخير مي‌اندازند و در بعد از 50 سالگي، فعاليت بدني را شروع مي‌كنند حداقل يك دهه زمان لازم است تا آثار مفيد فعاليت بدني در آنان ظاهر شود.
محققان در اين مطالعه، داوطلبان را به گروه‌هاي با فعاليت: كم، متوسط و سنگين تقسيم كردند. حدود نيمي از افراد سطح بالايي از فعاليت بدني و ورزشي را گزارش كردند كه اين فعاليت حداقل شامل 3 ساعت ورزش يا اشتغال به باغباني سنگين در هفته بود. حدود يك‌سوم افراد اظهار كردند كه سطوح فعاليت بدني متوسطي دارند مانند: پياده‌روي و دوچرخه‌سواري. بقيه افراد فعاليت بدني اندكي داشتند يا اصلا فعال نبودند.
تعجب‌آور نبود كه نرخ مرگ و مير در طي 5 سال اول مطالعه، در گروه آخر (گروه با فعاليت بدني كم)، بالاترين ميزان و در ميان گروهي كه بيشترين فعاليت بدني را داشتند، كمترين بود؛ ولي جالب آن كه پس از 10 سال، ميزان مرگ و مير افرادي كه فعاليت بدني را در سن 50 سالگي شروع كرده بودند مشابه افرادي كه در گروه فعال بوده‌اند، گشت.
اما اين كه يك فرد مسن بدون فعاليت بدني منظم چه ميزان فعاليت بدني براي بهبود شاخص‌هاي سلامتي و كاهش خطر مرگ و مير نياز دارد، مطالعات آتي را مي‌طلبد.
نكته عملي: مطالعات گذشته نشان داده‌اند كه ورزش براي جوانان مفيد است، ولي اين مطالعه به اثرات مفيد ورزش در افراد مسن تاكيد كرده و بيان مي‌كند كه «هيچ زماني براي شروع دير نشده است.» البته ذكر اين نكته ضروري است كه قطعا انتظار از يك فرد 50 ساله‌اي كه سال‌ها ورزش منظم نداشته، بازگشت به ورزش سنگين نمي‌باشد، چراكه كه اين افراد تحمل اين سطح از فعاليت را نخواهند داشت و در خيلي از موارد باعث تشديد دردهاي استخواني آنان مي‌شود؛ ولي بازگشت به پياده‌روي منظم و كاهش وزن متوسط در افراد چاق مسن باعث بهبود سلامتي در آنان مي‌گردد؛ لذا شروع ورزش در سنين بالا نيز مفيد است، اگرچه اثر آن با اندكي تاخير ظاهر مي‌شود.
دكتر حميدرضا فرشچي
متخصص تغذيه
مطالعه‌اي كه اخيرا روي بيش از 2000 مرد سوئدي 50 ساله با بيش از 20 سال پيگيري، در مجله علمي- پزشكي انگلستان چاپ گرديد، نشان داد افرادي كه انجام فعاليت بدني منظم را تا سنين 50 سالگي به تاخير مي‌اندازند نيز هنوز مي‌توانند از مزاياي فعاليت بدني، برخوردار گردند، اما اين مطالعه همچنين تاكيد مي‌كند: در افرادي كه فعاليت بدني را تا سنين بالا به تاخير مي‌اندازند و در بعد از 50 سالگي، فعاليت بدني را شروع مي‌كنند حداقل يك دهه زمان لازم است تا آثار مفيد فعاليت بدني در آنان ظاهر شود.
محققان در اين مطالعه، داوطلبان را به گروه‌هاي با فعاليت: كم، متوسط و سنگين تقسيم كردند. حدود نيمي از افراد سطح بالايي از فعاليت بدني و ورزشي را گزارش كردند كه اين فعاليت حداقل شامل 3 ساعت ورزش يا اشتغال به باغباني سنگين در هفته بود. حدود يك‌سوم افراد اظهار كردند كه سطوح فعاليت بدني متوسطي دارند مانند: پياده‌روي و دوچرخه‌سواري. بقيه افراد فعاليت بدني اندكي داشتند يا اصلا فعال نبودند.
تعجب‌آور نبود كه نرخ مرگ و مير در طي 5 سال اول مطالعه، در گروه آخر (گروه با فعاليت بدني كم)، بالاترين ميزان و در ميان گروهي كه بيشترين فعاليت بدني را داشتند، كمترين بود؛ ولي جالب آن كه پس از 10 سال، ميزان مرگ و مير افرادي كه فعاليت بدني را در سن 50 سالگي شروع كرده بودند مشابه افرادي كه در گروه فعال بوده‌اند، گشت.
اما اين كه يك فرد مسن بدون فعاليت بدني منظم چه ميزان فعاليت بدني براي بهبود شاخص‌هاي سلامتي و كاهش خطر مرگ و مير نياز دارد، مطالعات آتي را مي‌طلبد.
نكته عملي: مطالعات گذشته نشان داده‌اند كه ورزش براي جوانان مفيد است، ولي اين مطالعه به اثرات مفيد ورزش در افراد مسن تاكيد كرده و بيان مي‌كند كه «هيچ زماني براي شروع دير نشده است.» البته ذكر اين نكته ضروري است كه قطعا انتظار از يك فرد 50 ساله‌اي كه سال‌ها ورزش منظم نداشته، بازگشت به ورزش سنگين نمي‌باشد، چراكه كه اين افراد تحمل اين سطح از فعاليت را نخواهند داشت و در خيلي از موارد باعث تشديد دردهاي استخواني آنان مي‌شود؛ ولي بازگشت به پياده‌روي منظم و كاهش وزن متوسط در افراد چاق مسن باعث بهبود سلامتي در آنان مي‌گردد؛ لذا شروع ورزش در سنين بالا نيز مفيد است، اگرچه اثر آن با اندكي تاخير ظاهر مي‌شود.
دكتر حميدرضا فرشچي
متخصص تغذيه