[You must be registered and logged in to see this image.]
قلعه شميران يا سميرم طارم درکنار سد سفيدرود و در جنوب بهرام آباد بر فراز تپه اي مرتفع و سنگي که رود قزل اوزن از جنوب آن مي گذرد، قرار دارد.
به گزارش ايرنا، براي رسيدن به اين قلعه بايد جاده کنار سد سفيدرود را از منجيل با مسيري نامناسب پيش گرفت و پس از طي مسير سنگلاخي، به پاي ديوار استوار قلعه رسيد.

پيشينه بناي آن را به دوران قبل از اسلام نسبت مي دهند و در طول سالهاي سده چهارم هجري تختگاه کنگريان (آل مسافر) بوده است.

عظمت و شکوه بي نظير اين دژ را مي توان در نوشته هاي جهانگردان و جغرافي دانان مسلمان همچون ابودلف (331 ه. ق)، ياقوت حموي در ابن حوقل به سال 376 هجري قمري و ناصر خسرو (438 ه. ق) پي برد.

دژ شميران نزديک به دو قرن جزو قلعه هاي اسماعيليان بوده و پس از هجوم هلاکو تا پايان دوره صفوي نيز در کشمکشهاي سياسي اهميتي بسزا داشته است.

طرح کلي بناي قلعه به شکل مستطيل و ارتفاع برجها و ديوار نزديک به 15 متر است که تمام آن را با کمک سنگهاي لاشه و گچ به ضخامت هشت پا ساخته اند.

در فاصله هاي يک متري بنا کلافي چوبي در دل ديوار بکار برده اند که علاوه بر استحکام و همبستگي اجزا، نظمي منطقي به بنا بخشيده و از دور به صورت يک رج سنگ خودنمايي مي کند.

در ديوار شمالي قلعه دو برج شکوهمند وجود دارد که در قسمت بالا داراي پنجره هاي بلند مستطيلي شکل با قوس نيزه دار هستند که بيشتر براي نگهباني پايين قلعه از آنها استفاده مي شد.

طرز ساختمان ديواره غربي قلعه با جانب شرقي تفاوت دارد و به جاي برجهاي مدور، ديواري صاف برآورده اند که نماي خارجي ساختمانهاي اين بخش قلعه بشمار مي رود و به تمامي از گچ پوشش يافته و بخوبي حفظ شده است.

قسمت جنوبي دژ نيز ديواري صاف دارد که به خاطر رود قزل اوزن از امنيت بيشتري برخوردار بوده و نيازي به استحکامات دفاعي بيشتر احساس نمي شد.

ناصرخسرو قبادياني درباره اين قلعه مى نويسد: " به کنار شهر، قلعه اى بلند بنيادش بر سنگ خاره نهاده است، سه ديوار بر گرد آن کشيده و کاريزى به ميان قلعه فرو برده تا کنار رودخانه، که از آنجا آب برآورند و به قلعه برند.

هزار مرد از مهتر زادگان ولايت در آن قلعه هستند تا کسى بيراهى و سرکشى نتواند کرد و گفتند آن امير را قلعه هاى بسيار در ولايت ديلم باشد و عدل و ايمنى تمام باشد چنان که در ولايت او کسى نتواند که از کسى چيزى ستاند و مردمان که در ولايت وى به مسجد آدينه روند همگى کفش ها را بيرون مسجد بگذارند و هيچ کس کفش آن کسان را نبرد".

ابودلف ينبوعى جهانگرد عرب است که در سال 331 هجرى قمرى از قلعه شميران ديدن کرد و در اين باره مى نويسد: "به دژى از سرزمين ديلمان موسوم به سميران رسيدم،ابنيه و عماراتى را که در اين دژ ديدم تاکنون در هيچ يک از مراکز حکومت و سلطنت ملوک نديدم.

در اين قلعه دو هزار و هشتصد و پنجاه و اند خانه کوچک و بزرگ بود، صاحب دژ محمدبن مسافر بود و هر وقت اثرى ظريف و يا کار هنرى دقيقى مى ديد، از سازنده آن خبر مى گرفت و نشان او را مى جست تا مى يافت، مال فراوانى براى او مى فرستاد و او را به محل خود دعوت مى کرد و متعهد مى شد در صورت آمدن چندين برابر آن مال را بدو بدهد.

هنگامى که هنرمند به خدمت او را مى رفت، او را در دژ مى نشاند و نمى گذاشت باقى عمر از آنجا بيرون رود، روستازادگان را نيز در دژ مى نشاند و به آموختن هنر و صنعت وامى داشت".

اين روايتگري نشانگر تاريخ با عظمت اين خطه بوده و علاوه بر ارزشهاي تاريخي اهميت معنوي اين ميراث را نشان مي دهد.

از ديگر بناهاي پيراموني اين قلعه "آرامگاه بزرگ يا قلعه ساسان" است که با طرحي هشت ضلعي از مصالح سنگ و آهک و بر قله کوهي ساخته شده است.

با فاصله اندکي نيز بناي تاريخي "آرامگاه کوچک" نيز طرحي همچون قلعه ساسان دارد و امامزاده قاسم نيز با پلاني مستطيلي متشکل از چند فضاي مجزا بوده و به تدريج گسترش يافته است.

بنا امامزاده قاسم از سنگ لاشه ساخته شده است وفضاهاي مختلف آن داراي پوشش گنبدي، طاق و تويزه و کاربندي است.

اسلوب بناي امامزاده شبيه قلعه ساسان مي باشد ولي بايد خيلي متاخر از ديگر بناهاي اين مجموعه باشد و به نظر مي رسد متعلق به دوره ايلخاني يا صفويه است.

بناي چهار طاقي نيز که از مجموعه بناهاي مجزاي قلعه شميران است به شيوه چهار طاقي هاي ساساني ساخته شده در کنار آثار دو برج ويرانه ديگر که شبيه قلعه ساسان مي باشد، خود نمايي مي کند.

طارم در 90 کيلومتري غرب استان قزوين واقع شده است.